آمپول اپی نفرین

اپی نفرین یک هورمون و انتقال‌دهنده عصبی قوی ای است که بدن در شرایط اضطراری و استرس‌زا تولید می‌کند. اپی نفرین یا همان آدرنالین نقش مهمی در واکنش بدن ایفا می‌کند و به همین خاطر به آن هورمون "جنگ یا گریز" نیز می‌گویند.

وقتی اپی نفرین ترشح می‌شود چه اتفاقی می‌افتد؟

هنگامی که شما در موقعیتی خطرناک یا استرس‌زا قرار میگیرید، غدد فوق کلیوی شما هورمون اپی نفرین ترشح می‌کنند. این هورمون با ایجاد تغییرات فیزیولوژیکی، شما را برای مقابله با تهدید و غلبه بر استرس آماده می‌کند. به طور مثال ضربان قلب و فشار خون برای افزایش جریان خون به عضلات و اندام‌های حیاتی افزایش می یابد و یا اینکه برای بهبود دید در شرایط کم نور، مردمک چشم گشاد می‌شود. وقتی اپی نفرین ترشح می شود، قند خون برای تأمین انرژی مورد نیاز عضلات ترشح می شود‌ همچنین برای تأمین اکسیژن بیشتر، سرعت تنفس افزایش می یابد و جریان خون به اندام‌های غیر ضروری مانند دستگاه گوارش کاهش می یابد. 

اگر برای تزریق آمپول اپی نفرین نیاز به پرستار داشتید با همراه طب تماس بگیرید : تزریقات در منزل شبانه روزی 

چه زمانی اپی نفرین ترشح می‌شود؟

ممکن است این سوال در ذهن شما مطرح شود که چه زمانی اپی نفرین در بدن ترشح می‌شود؟ باید بگوییم که این هورمون در موقعیت‌های استرس‌زا مانند امتحانات، مصاحبه‌های شغلی و تصادفات ترشح می شود و همچنین در هنگام مواجهه با حیوانات وحشی، قرار گرفتن در ارتفاع یا مکان‌های تاریک و یا زمانی که ورزش‌های شدید انجام می دهیم و یا  فیلم‌های هیجان‌انگیز تماشا میکنیم، با ترشح این هورمون در بدن روبرو هستیم. در درگیری‌های فیزیکی یا کلامی که خشمگین می شویم نیز آدرنالین یا همان اپی نفرین ترشح می‌شود .در واکنش آلرژیک شدید به گرده‌ها، غذاها، نیش حشرات و داروها نیز با بدن اقدام به ترشح این هورمون می‌کند.

کاربردهای درمانی اپی نفرین

اپی نفرین به صورت دارویی نیز تولید شده و در موارد زیر کاربرد دارد:

●    آنافیلاکسی

 تزریق اپی نفرین به صورت خودکار اپی پن یکی از روش‌های اصلی درمان آنافیلاکسی است.

●    ایست قلبی

در احیای قلبی ریوی،  برای تحریک انقباض قلب جهت جلوگیری از ایست قلبی از اپی نفرین استفاده می‌شود.

●    آسم حاد

 اپی نفرین در باز شدن راه‌های تنفسی در بیماران مبتلا به آسم نیز کاربرد دارد.

●    و در برخی شرایط مانند شوک سپتیک، باعث افزایش فشار خون می شود‌.

عوارض جانبی اپی نفرین

استفاده از اپی نفرین مانند هر داروی دیگری، در برخی افراد،عوارضی مانند تپش قلب، لرزش، تعریق، سردرد، تهوع و اضطراب ایجاد می کند. و در موارد نادر، استفاده از اپی نفرین منجر به عوارض جدی‌تری مانند آریتمی قلبی و سکته قلبی می شود. به همین دلیل، استفاده از این دارو باید تحت نظر پزشک متخصص داخلی در منزل انجام شود.باید در نظر داشت که اپی نفرین یک هورمون حیاتی برای بدن است. با این حال، استفاده خودسرانه از این دارو نیز می‌تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد. بنابراین، در صورت بروز هرگونه علائم آلرژی شدید یا وضعیت اضطراری، باید فورا به پزشک مراجعه کنید.

مطالعه‌ی بیشتر: رفع تپش قلب قهوه

اشکال دارویی اپی نفرین 

اپی نفرین در اشکال دارویی مختلفی یافت وجود دارد. رایج‌ترین شکل دارویی اپی نفرین، محلول تزریقی آن است که در آمپول‌ها یا خودکارهای تزریقی عرضه می‌شود. خودکارهای تزریقی اپی نفرین برای درمان سریع واکنش‌های آلرژیک شدید آنافیلاکسی طراحی و تولید می شوند و به دلیل سبک و قابل حمل بودن، محبوب ترند. همچنین، اپی نفرین می‌تواند به صورت اسپری بینی برای درمان مشکلات بینی و به صورت محلول برای تزریق عضلانی در شرایط خاص پزشکی کاربرد دارد. انتخاب شکل دارویی اپی نفرین دلخواه نیست و باید بنا به تشخیص پزشک و شرایط بیمار استفاده شود. 

موارد منع مصرف اپی نفرین

اپی نفرین مانند هر داروی دیگری، دارای موارد منع مصرف و احتیاط است.از موارد منع مصرف مطلق اپی نفرین می توان به افراد با حساسیت شدید به اپی نفرین یا سایر ترکیبات موجود اشاره کرد.بیماران مبتلا به فئوکروموسیتوم نیز نباید از اپی نفرین استفاده کنند زیرا غدد فوق کلیوی باعث ترشح بیش از حد اپی نفرین شده و استفاده از اپی نفرین در این بیماران فشار خون را به شدت افزایش می دهد.
غیر از موارد منع مطلق برای مصرف اپی نفرین، موهردی نیز برای رعایت جانب احتیاط در مصرف این دارو وجود دارد. افرادی که بیماری‌های قلبی مانند آنژین، آریتمی قلبی و نارسایی قلبی دارند، با مصرف اپی نفرین بیماری آنها تشدید می شود. بنابراین این بیماران حتما باید با دستور پزشک، اپی نفرین مصرف کنند.همچنین از آنجا که اپی نفرین می‌تواند فشار خون را افزایش دهد، این دارو در بیماران مبتلا به فشار خون بالا باید با احتیاط مصرف شود. اپی نفرین می‌تواند سطح قند خون را افزایش دهد، لذا بیماران دیابتی باید تحت نظر پزشک از آن استفاده کنند.افرادی که تیروئید پرکار دارند باید در نظر داشته باشند که اپی نفرین می‌تواند اثرات هورمون‌های تیروئید را تشدید کند.همچنین بیماران مبتلا به گلوکوم باید بدانند که فشار داخل چشم با مصرف اپی نفرین افزایش می یابد و باید این بیماران در مصرف اپی نفرین،جانب احتیاط را در نظر بگیرند. استفاده از اپی نفرین در دوران بارداری و شیردهی نیز باید تحت نظر پزشک انجام شود.

تداخلات دارویی اپی نفرین

تداخلات داروها با هم در اکثر داروها وجود دارد.اپی نفرین هم از این قاعده مستثنی نیست و مصرف آن با بسیاری از داروهای دیگر تداخل دارد. این تداخلات باعث تشدید عوارض جانبی اپی نفرین یا کاهش اثر سایر داروها می شود. به همین دلیل، باید قبل از استفاده از اپی نفرین، پزشک از تمام داروهایی که مصرف می‌کنید مطلع باشد.از داروهایی که ممکن است با اپی نفرین تداخل داشته باشند میتوان به بتابلاکرها مانند آتنولول، لابتالول اشاره کرد و داروهای ضد افسردگی مانند مونوآمین اکسیداز و جمله آمی تریپتیلین، دوکسپین و …،داروهای آسم مانند بتاآگونیست‌های و همچنین داروهای ضد روان‌پریشی با اپی نفرین تداخل دارند.آن دسته از داروهای سرماخوردگی و آلرژی که حاوی آنتی هیستامین هستند با اپی نفرین در تضادند.دیگوکسین،داروهای ضد دیابت،داروهای مُدر یا قرص آب،لووتیروکسین نیز در تداخل با اپی نفرینند.

موارد هشدار و احتیاطات ویژه حین مصرف داروی آدرنالین (اپی نفرین)

اپی نفرین دارویی بسیار قوی است و در شرایط اورژانسی مانند آنافیلاکسی استفاده می‌شود و مصرف آن باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شده و در موارد زیر احتیاط را رعایت شود:

●    هرگز بدون تجویز پزشک از اپی نفرین استفاده نکنید.
●     دوز تجویز شده توسط پزشک را به دقت رعایت کنید.
●    در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی از ویزیت در منزل همراه طب کمک بگیرند ، حتی اگر خفیف باشد.
●    همیشه یک خودکار اپی نفرین همراه داشته باشید و نحوه استفاده صحیح از آن را بدانید.
●    همانطور که گفته شد اپی نفرین با بسیاری از داروهای دیگر تداخل دارد. قبل از مصرف اپی نفرین، پزشک خود را از تمام داروهایی که مصرف می‌کنید، آگاه کنید.
●    افرادی که بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا، دیابت، تیروئید پرکار، گلوکوم یا فئوکروموسیتوم دارند، باید قبل از مصرف اپی نفرین با پزشک مشورت کنند.
●    مصرف اپی نفرین در دوران بارداری و شیردهی باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود.
●    اپی نفرین را در دمای اتاق و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید و حتما تاریخ انقضای دارو را بررسی کرده و از مصرف داروهای تاریخ گذشته خودداری نمایید.

اپی نفرین در بارداری

اپی نفرین داروی حساسی است که می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد و استفاده از آن در دوران بارداری با توجه به تغییرات فیزیولوژیکی بدن مادر و تاثیر آن بر جنین، نیازمند بررسی دقیق است و باید زیر نظر ویزیت متخصص زنان در منزل مصرف شود. در دوران بارداری، سیستم قلبی عروقی تغییرات زیادی می‌کند. اپی نفرین نیز بر سیستم قلبی عروقی تاثیر می گذارد و ممکن است حتی این تغییرات را تشدید کند. اپی نفرین همچنین بر ضربان قلب جنین و جریان خون به جفت تاثیر می گذارد.مانند هر دارویی، اپی نفرین نیز ممکن است عوارضی مانند افزایش فشار خون، تپش قلب و اضطراب را در مادر باردار ایجاد کند.

چه زمانی اپی نفرین در بارداری ضروری است؟

اگر یک زن باردار به یک آلرژن قوی مانند نیش حشرات، غذاهای خاص یا داروها حساسیت داشته باشد و دچار واکنش آنافیلاکسی شود، در چنین مواردی استفاده از اپی نفرین برای نجات جان مادر و جنین ضروری است. در این شرایط، فوراً باید با اورژانس تماس گرفت تا اپی نفرین تزریق شود.

نکات مهم برای استفاده از اپی نفرین در دوران بارداری

در دوران بارداری، جهت استفاده از اپی نفرین، باید نکاتی را رعایت کرد. استفاده از اپی نفرین در دوران بارداری باید حتما تحت نظر پزشک متخصص  انجام شود.همچنین زنان باردار باید با علائم آنافیلاکسی مانند کهیر، تورم لب‌ها، زبان یا گلو، مشکل در تنفس، سرگیجه و کاهش فشار خون آشنا باشند و در صورت بروز این علائم اورژانس را خبر کنند. همچنین لازم است تا زنان باردار با سابقه آلرژی شدید همیشه یک خودکار اپی نفرین همراه خود داشته باشند و ضمن اینکه نحوه استفاده از آن را بلد باشند.در مورد خطرات و مزایای استفاده از اپی نفرین در دوران بارداری با پزشک خود مشورت کنند.در کل، در مورد استفاده از اپی نفرین در دوران بارداری باید به صورت فردی و با توجه به شرایط هر زن باردار توسط پزشک متخصص اتخاذ شود و به هیچ عنوان اپی نفرین نباید خودسرانه مصرف شود.