آزمایش سیتولوژی ادرار

در کنار آزمایش های گوناگونی که امروزه در آزمایشگاه های تخصصی انجام می‌شود آزمایش سیتولوژی ادرار نیز از جمله آزمایش هایی است که برای بررسی سلامت کلیه‌ها و مجاری ادراری انجام می‌شود. توسط این آزمایش سلول‌ها، باکتری‌ها، کریستال‌ها و سایر مواد غیرطبیعی در ادرار نشان داده می‌شود.

آزمایش سیتولوژی ادرار به تشخیص بسیاری از بیماری‌ها، از جمله عفونت‌های ادراری (UTIs)، سنگ کلیه، بیماری‌های کلیوی و سرطان مثانه کمک می‌کند. زمانی که فرد بیمار با شکایت از درد پهلو ، تکرر ادرار و یا مشاهده خون در ادرار و علائم دیگر که در ادامه این نوشتار به آن خواهیم پرداخت، به پزشک مراجعه می‌کند، معمولا این آزمایش توسط پزشک برای بررسی این علائم خاص تجویز شده و بیمار برای تشخیص قطعی باید آزمایش سیتولوژی را انجام دهد.

مشکلات زنانه خود را بسپار به : ویزیت متخصص زنان در منزل

نحوه انجام آزمایش سیتولوژی ادرار

دو روش رایج برای جمع آوری نمونه ادرار جهت آزمایش سیتولوژی وجود دارد؛ در روش نخست ، اولین نمونه ادرار صبح باید به طور کامل جمع آوری شود و در روش دوم تمام ادرار بیمار باید در طول 24 ساعت در یک ظرف بزرگ جمع آوری و تحویل آزمایشگاه شود. تا توسط یک متخصص آزمایشگاه آنالیز گردد.

هرگونه عفونتی داشتید به بهترین متخصص عفونی بسپارید : ویزیت متخصص عفونی در منزل 

چه مواردی در آزمایش سیتولوژی ادرار بررسی می‌شود؟

همانطور که پیش تر ذکر شد آزمایش سیتولوژی ادرار آزمایش کاملی است که سلول ها، باکتری ها و کریستال ها ، پروتئین و موارد دیگر را بررسی می‌کند که در ادامه به بیان جزئیات آنها خواهیم پرداخت تا ببینیم هر کدام از این موارد نشان دهنده چه نوع بیماری می‌تواند باشد.

●      سلول‌ها: اگر در نتیجه آزمایش سیتولوژی وجود سلول‌های خونی، سلول‌های اپیتلیال یا همان سلول های پوستی و سلول‌های توموری مشهود باشد، می‌تواند نشان دهنده عفونت، التهاب یا سرطان باشد.

●      باکتری‌ها: وجود باکتری‌ها در ادرار نشان دهنده عفونت ادراری می‌باشد.

●      کریستال‌ها: انواع مختلفی از کریستال‌ها وجود دارد که وجود هر کدام از آنها می‌تواند نشان دهنده یک بیماری خاص در بدن بیمار باشد. به طور مثال، کریستال‌های اسید اوریک نشانه نقرس هستند، در حالی که کریستال‌های کلسیم نشان دهنده سنگ کلیه.

●      پروتئین: اگر در ادرار پروتئین مشاهده شود به این معنی است که آسیب کلیوی یا سایر مشکلات سلامتی بیمار را درگیر کرده است.

●      گلوکز : وجود گلوکز در ادرار در بیماران دیابتی دور از انتظار نیست.

●      کتون‌ها: مواد شیمیایی که در ادرار بیماران مبتلا به دیابت کنترل نشده و یا مواردی که باعث تجزیه چربی به جای گلوکز برای انرژی می‌شوند، یافت خواهد شد.

●      نیتریت‌ها: نیتریت‌ها دسته ای دیگر از مواد شیمیایی هستند که توسط باکتری‌ها تولید می‌شوند و وجود آن در ادرار نشان دهنده عفونت ادراری است.

●      سلول‌های سرطانی:سرطان مثانه یا سایر سرطان‌های دستگاه ادراری توسط سلول های سرطانی که در ادرار فرد دیده می‌شود، قابل تشخیص است.

دچار گرفتگی عضلات شدید و نمیتوانید به درستی راه بروید یک فیزیوتراپیست خوب بهترین کمک را به شما میکند : فیزیوتراپی در منزل 

موارد استفاده از آزمایش سیتولوژی ادرار

ممکن است این سوال در ذهن شما پیش بیاید که به چه منظور پزشک آزمایش سیتولوژی ادرار را تجویز می‌کند. باید بگوییم که آزمایش سیتولوژی ادرار، کاربردهای مختلفی در تشخیص و بررسی طیف وسیعی از بیماری‌ها دارد.

برای اطلاع از دیگر آزمایشات : آزمایش psa و آزمایش  hcg

تشخیص و بررسی عفونت‌های ادراری که شایع ترین نوع عفونت باکتریایی است توسط نتیجه آزمایش سیتولوژی قابل تشخیص است. همچنین با بررسی وجود گلبول‌های سفید ، نیتریت و سایر نشانه های التهابی در ادرار، پزشک می‌تواند عفونت ادرار را تشخیص دهد.حتی نوع باکتری و شدت عفونت نیز با انجام آزمایش سیتولوژی ادرار تعیین می‌شود و این مسئله می‌تواند به انتخاب آنتی‌بیوتیک مناسب برای درمان بیمار کمک کند.

با استفاده از آزمایش سیتولوژی ادرار سلامت کلیه‌ها قابل ارزیابی است و به تشخیص زودهنگام بیماری‌های کلیوی کمک می‌کند. همچنین با بررسی وجود پروتئین، گلبول‌های قرمز خون، گلبول‌های سفید  و سیلندرهای ادراری ، پزشک می‌تواند به ناهنجاری‌های کلیه  و عملکرد آن پی ببرد.

 تشخیص سنگ کلیه و بررسی علت تشکیل آن توسط این آزمایش از شگفتی های دنیای پزشکی محسوب می‌شود. سنگ کلیه توده‌های سختی بوده و  از مواد معدنی موجود در ادرار تشکیل می‌شوند  و وجود آنها در کلیه باعث ایجاد درد شدید و مشکلات ادراری خواهد شد.

آزمایش سیتولوژی ابزاری است که با استفاده از آن کریستال‌های مرتبط با سنگ کلیه مشاهده می‌شود که با بررسی نوع کریستال‌ها، علت تشکیل سنگ کلیه قابل تشخیص و درمان خواهد بود.

به جهت تشخیص سرطان مثانه و سایر سرطان‌های دستگاه ادراری نیز آزمایش سیتولوژی ادرار  به کمک می‌آید . این آزمایش برای افرادی که در معرض خطر ابتلا به سرطان مثانه و دیگر سرطان ها هستند تجویز می‌شود. و نا گفته نماند که تشخیص زودهنگام سرطان مثانه شانس درمان را افزایش می‌دهد.

با استفاده از آزمایش سیتولوژی ادرار تشخیص یا بررسی سایر بیماری‌ها مانند دیابت، فشار خون بالا، بیماری‌های کبدی، آرتریت روماتوئید و بعضی از اختلالات ژنتیکی نیز میسر می‌باشد.

همانطور که در قسمت قبل عنوان شد، با بررسی وجود نشانه های خاص در ادرار، می‌توان به وجود بیماری‌ها و شرایط و وضعیت بیمار پی برد و اقدامات درمانی مناسب را برای او انجام داد.

در مدفوع دچار مشکل شدید : تنقیه در منزل 

عوامل موثر در دقت آزمایش سیتولوژی ادرار

می‌توان گفت که آزمایش سیتولوژی ادرار به طور کلی ابزاری قابل اعتماد و دقیق برای تشخیص و بررسی برخی از بیماری‌ها است ولی ناگفته نماند که دقت آزمایش سیتولوژی ادرار به عوامل مختلفی نیز بستگی دارد به طور مثال کیفیت نمونه ادرار فاکتور مهمی است و جمع آوری صحیح نمونه ادرار، نگهداری مناسب آن در مکان مناسب و انتقال آن به آزمایشگاه در اسرع وقت از عوامل مهم در حفظ کیفیت نمونه و به دست آوردن نتیجه دقیق است کمااینکه نمونه‌های آلوده می‌توانند نتایج آزمایش را تحت تأثیر خود قرار دهند و تفسیر آن را دشوار کنند.

استفاده از تجهیزات و روش‌های آزمایشگاهی  به روز و استاندارد در دقیق بودن نتیجه آزمایش تاثیر بسزایی دارد.تکنسین‌های مجرب و متخصص در یک آزمایشگاه،  نقش مهمی در انجام صحیح آزمایش و تفسیر دقیق آن دارند.بنابراین انتخاب مرکز درمانی معتبر و آزمایشگاه تخصصی نقش مهمی در ایجاد نتیجه دقیق دارند.

نکته قابل توجه این است که برخی از ناهنجاری‌ها ادرار، مثل وجود باکتری یا گلبول‌های سفید ، به وضوح قابل تشخیص هستند و دقت آزمایش در این موارد بالا است ولی از سوی دیگر تشخیص برخی ناهنجاری‌های ظریف‌تر یا نادر دشوارتر خواهد بود و به تخصص و تجربه بیشتر پرسنل آزمایشگاه نیاز دارد. تفسیر نتایج آزمایش سیتولوژی ادرار توسط پزشک که تجربه و تخصص زیادی در تفسیر نتایج آزمایشگاهی دارد از عوامل مهم در تعیین دقت تشخیص آزمایش است.

کلیک کنید : نوار مغز در منزل 

چه موقع بیمار به آزمایش سیتولوژی ادرار نیاز دارد؟

ممکن است این سوال در ذهن شما پیش بیاید که در چه شرایطی پزشک آزمایش سیتولوژی ادرار، که به آن آزمایش ادرار کامل نیز گفته می‌شود را برای بیمار تجویز می‌کند؟

شایع‌ترین شرایط و موقعیت هایی که ممکن است نیاز به آزمایش سیتولوژی ادرار توسط پزشک تشخیص داده شود علائم عفونت ادرار است که با درد در ناحیه لگن و زیر شکم ، وجود خون در ادرار، سوزش ادرار ، تکرر ادرار خود را نشان می‌دهد و در مواقعی که بیمار با این علائم به مطب پزشک مراجعه می‌کند، پزشک معمولا آزمایش سیتولوژی ادرار را برای او تجویز خواهد کرد.  علائم سنگ کلیه نیز که شامل درد شدید در پهلو یا شکم، حالت تهوع و استفراغ، خون در ادرار، تکرر ادرار و دشواری در دفع ادرار است، پزشک را برآن می‌دارد که از آزمایش سیتولوژی ادرار برای تشخیص قطعی بیماری کمک بگیرد. بررسی سلامت کلیه‌ها مقوله است که با آزمایش سیتولوژی ادرار  به عنوان بخشی از معاینات فیزیکی روتین پزشک برای بیمار خود تجویز می‌کند و همچنین اگر فرد دچار سابقه بیماری کلیه و یا فشار خون بالا و همچنین دیابت باشد، پزشک وظیفه خود می‌داند که با آزمایش روند پیشرفت و یا بهبود این بیماری ها را بررسی نماید.

متخصص زخم : پانسمان زخم در منزل 

 غربالگری سرطان مثانه برای افراد در معرض خطر ابتلا به سرطان مثانه نیز از مواردی است که پزشک با تجویز آزمایش سیتولوژی ادرار آن را بررسی کرده و به اطلاع بیمار می‌رساند.

برای بررسی سلامت کلیه‌ها و مجاری ادراری در زنان باردار و یا بانوانی که تصمیم دارند برای بارداری اقدام کنند، آزمایش سیتولوژی ادرار ضروری به نظر می‌رسد.

برخی بیماران برای درمان بیماری هایی مانند عفونت‌های ادراری و سنگ کلیه دارو مصرف می‌کنند و پزشک برای  بررسی میزان اثر بخشی این داروها آزمایش سیتولوژی را برای آنها توصیه می‌کند.