حتما نام آمپول دگزامتازون و بایدها و نبایدهای آن را از زبان افراد مختلف شنیده‌اید. بله دگزامتازون، دارویی کورتیکواستروئید قوی است که مانند شمشیری دو‌لبه در دنیای درمان بیماری‌ها عمل می‌کند؛ زیرا از یک سو، اثرات ضد‌التهابی و ضد‌ایمنی قدرتمند آن، ناجی جان بیماران در بیماری‌های التهابی مانند شوک آنافیلاکسی، ورم مغزی و حملات شدید آسم است و از سوی دیگر، عوارض جانبی متعددی از جمله افزایش وزن، فشار‌خون و قند‌خون، پوکی استخوان و ضعف عضلانی را به‌همراه خواهد داشت. پس با این وجود چاره چیست؟ بهترین اقدام قبل از تزریق آمپول دگزامتازون این است که حتما تحت‌نظر پزشک و با دستور او انجام شود. در این مقاله، سفری به دنیای دگزامتازون خواهیم داشت و با کاربردها، عوارض جانبی، نحوه مصرف و نکات مهم پیرامون این داروی قدرتمند آشنا خواهیم شد.
چرا تزریق آمپول دگزامتازون باعث افزایش وزن میشود؟
یکی از اثرات اصلی دگزامتازون، تجمع آب در بدن است. تجمع آب اضافی در بدن می‌تواند منجر به ورم و افزایش وزن، به‌خصوص در نواحی صورت، شکم و پاها شود. به همین دلیل برخی افراد به‌ویژه بانوان از تزریق این آمپول اجتناب می‌کنند. دلیل بعدی افزایش وزن در اثر تزریقات دگزامتازون این است که این دارو می‌تواند اشتها را به‌طور قابل توجهی تحریک کند؛ زیرا این دارو بر هورمون‌های تنظیم‌کننده اشتها در بدن، از جمله گرلین و لپتین، تاثیر می‌گذارد.
افزایش اشتها در کنار تحرک کم به‌دلیل عوارض جانبی دیگر دگزامتازون، مانند ضعف عضلانی، می‌تواند منجر به مصرف کالری بیشتر و در نتیجه افزایش وزن شود که خوشایند افراد نیست. مصرف این دارو، باعث تجمع بیشتر چربی در ناحیه شکم و پشت خواهد شد و متاسفانه این نوع چربی، در مقایسه با چربی ذخیره‌شده در زیر پوست، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، دیابت و سایر بیماری‌ها را افزایش می‌دهد. به دلیل اینکه دگزامتازون می‌تواند سرعت متابولیسم بدن را تا حدی کاهش دهد و طی آن بدن کالری کمتری را می‌سوزاند، می‌تواند به‌مرور زمان به افزایش وزن ناخواسته کمک کند.
دگزامتازون می‌تواند باعث ضعف عضلانی، به‌خصوص در عضلات ران و پا شود. این ضعف عضلانی می‌تواند منجر به کاهش فعالیت بدنی و در نتیجه کاهش کالری سوزانده‌شده و افزایش وزن شود. به همین دلیل، مصرف این دارو در طولانی‌مدت می‌تواند بدن شما را به اصطلاح پفکی کند. در‌صورت ابتلا به بیماری پوستی، خوب است که با قاتل پسوریازیس آشنا شوید.
عوارض آمپول دگزامتازون، از درد و قرمزی تا خطرات جدی
همانطور‌که اشاره کردیم آمپول دگزامتازون، دارویی نجات‌بخش در درمان بیماری‌های التهابی است اما ممکن است مانند هر داروی دیگری عوارض شایع و گذرا یا حتی عوارض جدی به‌همراه داشته باشد. عوارض زودگذر آن می‌تواند شامل درد و قرمزی در محل تزریق، افزایش اشتها و تغییرات خلقی باشد. اما عوارض جانبی جدی‌تری مانند افزایش فشار‌خون، قند‌خون و پوکی استخوان را برای بیمار ایجاد خواهد کرد و اکیدا توصیه میشود که مصرف آن تحت‌نظر پزشک و با احتیاط انجام گیرد. برای استفاده از این آمپول، در‌صورت نیاز می‌توانید از خدمات تزریق سرم در منزل استفاده کنید.
افزایش وزن ناشی از تزریق آمپول دگزامتازون دائمی است؟
بسیاری از بیمارانی که به‌ناچار باید از تزریقات آمپول دگزامتازون برای درمان بیماری خود کمک بگیرند، نگران افزایش وزن خود هستند که ناخواسته دچارش شده‌اند. باید بگوییم که افزایش وزن ناشی از دگزامتازون معمولاً موقتی است و پس از قطع مصرف دارو به‌تدریج از بین می‌رود.
با‌این‌حال، مدت زمان بازگشت به وزن قبلی به عوامل مختلفی بستگی دارد. هر‌چه مدت زمان مصرف دارو طولانی‌تر باشد، احتمال افزایش وزن بیشتر و بازگشت به وزن قبلی دشوارتر خواهد بود. همچنین دوزهای بالاتر دگزامتازون معمولاً منجر‌به افزایش وزن بیشتر میشود.
افراد مبتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت یا سندرم کوشینگ ممکن است بیشتر در معرض افزایش وزن ناشی از دگزامتازون قرار بگیرند و بازگشت به وزن قبلی برای آن‌ها دشوارتر باشد.
این خبر خوشایندی برای بیماران است که داشتن رژیم غذایی سالم و ورزش منظم می‌تواند به کاهش یا جلوگیری از افزایش وزن ناشی از دگزامتازون کمک کند. آن‌ها باید سعی کنند بر مصرف میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های بدون چربی تمرکز کرده و از مصرف غذاهای فرآوری‌شده، پرچرب و شیرین پرهیز نمایند.
عاقلانه به نظر می‌رسد که این بیماران به‌طور منظم وزن خود را بررسی نموده و در‌صورت مشاهده افزایش وزن با پزشک خود مشورت نمایند. برای تزریق بهتر انواع آمپول‌ها برای افراد سالخورده، می‌توانید از خدمات استخدام سالمند در منزل استفاده کنید.
مصرف دگزامتازون در دوران بارداری
از‌آنجا‌که بارداری، دوران بسیار حساسی است، تزریقات آمپول دگزامتازون تنها در شرایط خاص مانند تهدید زایمان زودرس یا مشکلات تنفسی جنین، پزشک متخصص با سنجش دقیق مزایا و معایب، دگزامتازون را برای مادر تجویز می‌کند. در این موارد، دوز و دوره مصرف دارو به‌دقت توسط پزشک تعیین میشود و مادر تحت‌نظر دقیق قرار خواهد گرفت.
مادران باردار نیز باید به یاد داشته باشند که هرگز بدون تجویز پزشک در دوران بارداری از دگزامتازون استفاده نکنند و در‌صورت مصرف نیز با بروز هرگونه عارضه جانبی، فوراً به پزشک خود مراجعه کنند. به‌جز خدمات تزریق آمپول، ویزیت متخصص ارتوپد در منزل نیز راهی برای درمان بیماری‌هاست.
بایدها و نبایدهای دگزامتازون در بدن‌سازی
دگزامتازون، دارویی است که در دنیای بدن‌سازی چهره‌ای جنجالی دارد؛ زیرا از یک سو، اثرات ضد‌التهابی و کاهنده درد آن، می‌تواند به کاهش درد مفاصل در تمرینات سنگین کمک کند. از سوی دیگر، عوارض جانبی متعدد و ممنوعیت آن در مسابقات ورزشی، استفاده از آن را به امری غیرقانونی و مخاطره‌آمیز تبدیل می‌کند.
تاثیر مثبت آمپول دگزامتازون برای ورزشکاران
آمپول دگزامتازون عضلانی به دلایل مختلف مورد توجه ورزشکاران قرار گرفته است. اما باید این نکته را در نظر داشته باشید که مصرف این آمپول، حتما با تجویز پزشک صورت بگیرد. تاثیرات مثبت آن شامل موارد زیر میشود ولی پیش از استفاده عوارض آمپول دگزا را در نظر داشته باشید.
- دگزامتازون با سرکوب سیستم ایمنی بدن، التهاب را به‌طور قابل توجهی کاهش می‌دهد و می‌تواند به ریکاوری سریع‌تر عضلات پس از تمرینات سنگین و کاهش درد مفاصل کمک کند.
- برخی بدنسازان به‌طور غیرقانونی از دگزامتازون برای افزایش حجم عضلات استفاده می‌کنند. این دارو با افزایش احتباس آب در عضلات، می‌تواند ظاهری حجیم‌تر به آن‌ها بدهد.
تاثیر منفی آمپول دگزامتازون برای ورزشکاران
به‌جز تاثیرات مثبت دگزا برای ورزشکاران، آشنایی با تاثیرات منفی آن‌ها بسیار ضروری است که در ادامه به این نکات منفی درباره دگزامتازون اشاره می‌کنیم.
- دگزامتازون می‌تواند عوارض جانبی متعددی از جمله افزایش وزن، فشار‌خون، قند‌خون، پوکی استخوان، ضعف عضلانی و مشکلات روحی به‌همراه داشته باشد که برای ورزشکاران مناسب نیست.
- دگزامتازون به‌دلیل اثرات آن بر عملکرد ورزشی، در اکثر رشته‌های ورزشی، از جمله بدن‌سازی، ممنوع است. استفاده از این دارو، در مسابقات می‌تواند منجر‌به محرومیت و جریمه‌های سنگین شود.
نکات مهمی که ورزشکاران باید به آن توجه کنند، این است که آمپول دگزامتازون عضلانی است و باید فقط تحت نظر پزشک مصرف شود. مصرف خودسرانه و مراجعه به بخش تزریقات و درخواست تزریق این آمپول آمپول، می‌تواند عواقب خطرناکی به‌همراه داشته باشد. بدنسازان باید به دنبال روش‌های طبیعی و ایمن برای عضله‌سازی باشند و از مصرف داروهای ممنوعه و خطرناک مانند دگزامتازون خودداری کنند. در‌صورت آسیب حین ورزش، خدمات فیزیوتراپی در منزل را در نظر داشته باشید تا بهبودی به‌سرعت حاصل شود.
موارد منع مصرف دگزامتازون
آمپول دگزامتازون عضلانی است و علاوه‌بر کاربردهای فراوانی که دارد، برای همه افراد مناسب نیست. مصرف این دارو در افراد مبتلا به عفونت‌های قارچی، دیابت و فشار‌خون بالا، زنان باردار و شیرده و کودکان باید با احتیاط فراوان و تحت‌نظر پزشک انجام شود. همچنین، افراد با سابقه حساسیت به دگزامتازون یا سایر کورتیکواستروئیدها نباید از این دارو استفاده کنند. به خاطر داشته باشید قبل از مصرف دگزامتازون، سابقه پزشکی، داروهای مصرفی و حساسیت‌های خود را به‌طور کامل به پزشک یا مسئول تزریقات اطلاع دهید.
دگزامتازون و نقش آن در درمان سرماخوردگی
بر‌خلاف تصور بسیاری از افراد، دگزامتازون نقش مستقیمی در درمان سرماخوردگی ندارد. سرماخوردگی یک بیماری است که به‌عنوان عفونت دستگاه تنفسی فوقانی ویروسی شناخته میشود. تزریق آمپول دگزامتازون می‌تواند علائم سرماخوردگی مانند التهاب، احتقان، تب و درد را به‌طور موقت کاهش دهد.
دگزامتازون سیستم ایمنی بدن را سرکوب می‌کند و از این طریق التهاب و پاسخ التهابی بدن به ویروس را کاهش می‌دهد.
مصرف دگزامتازون درمان سرماخوردگی را کوتاه نمی‌کند و بهبودی سریع‌تر را به ارمغان نمی‌آورد. بنابراین استفاده بیش از حد یا خودسرانه از آن می‌تواند عوارض جانبی متعددی داشته باشد. عوارض آمپول دگزامتازون شامل ضعف سیستم ایمنی، افزایش قند‌خون، فشار‌خون و مشکلات گوارشی است.
برای درمان و پیشگیری از سرماخوردگی می‌توانید از انواع دیگر آمپول‌ها مثل نوروبیون استفاده کنید. از همین رو، باید بدانید که آمپول نوروبیون چند وقت یکبار تزریق میشود و چه تاثیری بر بدن دارد.
از تشخیص بیماری تا درمان با آمپول دگزامتازون
همانطور که اشاره کردیم آمپول دگزامتازون عضلانی است و برای درمان بیماری‌های مختلف تجویز میشود. این نکته را به یاد داشته باشید که مصرف این آمپول با برخی از داروها عوارض جانبی جدی به همراه می‌آورد. پس اگر پزشک این آمپول را برای شما تجویز کرد، حتما داروهای مصرفی خود را به او اطلاع دهید. همراه طب با بهره‌گیری از یک تیم مجرب و کارآزموده، انواع این خدمات را از ویزیت تا پانسمان زخم در منزل ارائه می‌دهد.