آنمی آپلاستیک چیست و چه علائمی دارد؟

در حالیکه بسیاری افراد بدون توجه به نعمت بزرگ سلامتی، درگیر فعالیت های روزمره خود هستند؛ بیمارانی وجود دارند که با نوعی بیماری به نام کم خونی آپلاستیک دست و پنجه نرم می کنند. آنها به دلیل کمبود اکسیژن در بافت ها و اندام ها، از خستگی شدید رنج می‌برند و انجام فعالیت‌های روزانه برایشان دشوار می‌شود. به دلیل کمبود گلبول‌های سفید خون ، بدنشان مکررا به عفونت دچار می‌شود و کمبود پلاکت‌، آنها را با کوچکترین آسیب در معرض خونریزی و کبودی قرار می‌دهد. مغز استخوان این بیماران درگیر شده و از آنجا که مغز استخوان مسئول تولید سلول‌های خونی، از جمله گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها است در این افراد، مغز استخوان به اندازه کافی سلول‌های خونی جدید تولید نمی‌کند و در نتیجه باعث می‌شود تا گلبول های قرمز خونشان کم شود.

درمان آنمی آپلاستیک : ویزیت متخصص داخلی در منزل

عوارض کمبود سلول های خونی در بدن 

در واقع سه نوع سلول خونی در بدن وجود دارد که کمبود آنها باعث بروز مشکلاتی در بدن می‌شود.

●      گلبول‌های قرمز وظیفه حمل اکسیژن به تمام سلول‌های بدن را بر عهده دارند و اگر تعداد گلبول های قرمز خون کم شود منجر به خستگی، رنگ‌پریدگی پوست، تنگی نفس و سرگیجه می‌شود.

●      گلبول‌های سفید با عفونت‌های بدن مبارزه می‌کنند و چنانچه کمبودی از لحاظ وجود گلبول سفید حس شود، بدن دچار عفونت های مکرر می‌شود که در بیماران آپلاستیک، این علامت شایع است.

●      پلاکت‌ها دسته دیگری از سلول های خونی هستند که به لخته شدن خون کمک می‌کنند. کمبود پلاکت‌ها منجر به کبودی و خونریزی می‌شود.

اعزام سریع پرستار جهت انجام : تزریقات در منزل ، پانسمان زخم در منزل 

علت بیماری آنمی آپلاستیک چیست؟ 

در پیدایش و بروز بیماری آپلاستیک علت های مختلفی نقش دارند. از آنجا که برخی از مواد شیمیایی مانند بنزن، آفت‌کش‌ها و داروهای شیمی‌درمانی به مغز استخوان آسیب می‌رسانند، لذا قرار گرفتن در معرض این مواد می‌تواند منجر به آنمی آپلاستیک شود.همچنین مصرف نابجای برخی از داروها، مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضد تشنج می‌تواند باعث آنمی آپلاستیک شود. پرتودرمانی به قفسه سینه یا لگن نیز احتمال آسیب به مغز استخوان و در نتیجه بروز آنمی آپلاستیک را افزایش می‌دهد.از تاثیر برخی از بیماری‌های خودایمنی، مانند لوپوس و آرتریت روماتوئید بر سلول های خونی نباید غافل شد زیرا این قابلیت را دارند که به مغز استخوان حمله کرده و منجر به آنمی آپلاستیک شوند و در نهایت برخی از عفونت‌های ویروسی، مانند هپاتیت B ممکن است در مواردی منجر به آنمی آپلاستیک شود.

برای گرفتن نوار مغز در منزل با همراه طب تماس بگیرید . 

علائم آنمی آپلاستیک

خوب است بدانید که علائم آنمی آپلاستیک به طور کلی به تدریج ظاهر می‌شوند؛ خستگی، شایع‌ترین علامت آنمی آپلاستیک می‌باشد. در پی آن به دلیل کمبود گلبول‌های قرمز ،رنگ‌پریدگی پوست نمایان می‌شود که این علامت می‌تواند برای بیمار نگران کننده باشد. همچنین به دلیل کمبود اکسیژن در خون، تنفس بیمار دشوار می‌شود. با کمبود اکسیژن در مغز بیمار، سرگیجه رخ می‌دهد. بدن این بیماران با کوچکترین آسیبی، کبود می‌شود و این امر به دلیل کمبود پلاکت‌های خون آن هاست.همچنین ممکن است خونریزی لثه، بینی یا خونریزی شدید قاعدگی آنها را آزار دهد. و چنانچه بدن بیمار دچار عفونت شده باشد،او تب را تجربه خواهد کرد.

اگر در دوران قاعدگیتون درد دارید فقط با تزریق یک آمپول کتورولاک دردتو بنداز . 

تشخیص آنمی آپلاستیک

تشخیص آنمی آپلاستیک با آزمایش خون و آزمایش مغز استخوان انجام می‌شود.پزشک با استفاده از نتایج آزمایش خون، تعداد گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها را بررسی می‌کند. و با آزمایش مغز استخوان نمونه‌ای از مغز استخوان را برای بررسی تعداد و ظاهر سلول‌های خونی بررسی می‌کند.

درمان آنمی آپلاستیک

تا اینجا با بیماری کم خونی آنمی آپلاستیک و علائم آن آشنا شدید و علت بروز آن را دریافتید .در خصوص درمان این بیماری نیز باید بگوییم که درمان آنمی آپلاستیک به شدت بیماری، سن و سلامت کلی بیمار و نیز وجود یک اهداکننده مغز استخوان که شرایط لازم را داشته باشد، بستگی دارد.

اهداف کلی درمان این نوع کم خونی افزایش تولید سلول‌های خونی،کاهش خطر عفونت، کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی می‌باشد. بنابراین گزینه‌های درمانی در مراحل خفیف این بیماری این است که به طور منظم بیمار باید تحت نظر پزشک قرار گیرد و آزمایش خون انجام دهد.در این موارد، ممکن است نیاز به درمان خاصی نباشد ولی در صورت پیشرفت بیماری ، دارویی مانند ایمونوساپرسیو توانایی سرکوب سیستم ایمنی بدن را دارد تا از حمله به سلول‌های سالم مغز استخوان جلوگیری کند. همچنین بعضی آنتی‌بیوتیک‌ها برای پیشگیری یا درمان عفونت در بیماری آنمی آپلاستیک استفاده می‌شوند. در مراحل پیشرفته تنها راه درمان ، پیوند مغز استخوان است. زمانی که مغز استخوان به اندازه کافی سلول خونی تولید نمی‌کند، پیوند مغز استخوان ناجی جان بیمار خواهد بود. در این روش، مغز استخوان بیمار با سلول‌های بنیادی خون‌ساز از یک اهداکننده سالم جایگزین می‌شود.

اگر شکستگی در اندام های بدنتان دارید رادیولوژی انجام دهید : رادیولوژی در منزل 

مراحل پیوند مغز استخوان در بیماران آنمی آپلاستیک 

برای پیوند مغز استخوان مراحلی وجود دارد که در ادامه به معرفی و بررسی آنها می‌پردازیم :

1.     یافتن اهداکننده مناسب، اولین قدم برای شروع درمان از طریق پیوند مغز استخوان در بیماران آنمی آپلاستیک است. نکته ای که وجود دارد این است که از فرد اهدا کننده نظر ژنتیکی باید با بیمار سازگار باشد در این صورت احتمال موفقیت پیوند و کاهش خطر عوارض افزایش می‌یابد.

2.     قبل از پیوند، بیمار تحت شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی قرار گرفته تا سلول‌های معیوب مغز استخوان از بین بروند و برای سلول‌های جدید آماده شوند.

3.     در این مرحله، سلول‌های بنیادی خون‌ساز فرد اهداکننده از طریق سوند داخل وریدی به جریان خون بیمار تزریق می‌شوند. این سلول‌ها به مغز استخوان بیمار رفته و شروع به تولید سلول‌های خونی جدید می‌کنند.

4.     بیمار پس از پیوند باید به مدت چند هفته در بیمارستان و تحت مراقبت قرار گیرد تا از نظر عوارض احتمالی مانند عفونت یا عوارض دیگر بررسی شود.

5.     ریکاوری پس از پیوند مغز استخوان کوتاه نخواهد بود و می‌تواند چند ماه یا حتی چند سال طول بکشد ریکاوری به منظور سازگاری سیستم ایمنی بدن بیمار با سلول‌های جدید است و انتظار نتیجه فوری از پیوند ، دور از انتظار خواهد بود.

پیوند مغز استخوان یک درمان پرخطر است، اما برای بیماران آنمی آپلاستیک که چاره ای جز پیوند مغز استخوان ندارند، تنها امید به زنده ماندن است. البته با پیشرفت‌ علم پزشکی، میزان موفقیت پیوند مغز استخوان در حال افزایش است و بیماران باید با امید بیشتری اقدام به پیوند کنند زیرا زندگی بسیاری از بیماران از طریق پیوند، به حالت روتین طبیعی خود برگشته و عمر طولانی در انتظارشان است.

کم‌خونی آپلاستیک در دوران بارداری

بیماری خطرناک و جدی کم‌خونی آنمی آپلاستیک می‌تواند در هر زمانی از زندگی رخ دهد، اما نکته ای که وجود دارد این است که بروز این بیماری در دوران بارداری خطرناک‌تر است و می‌تواند منجر به خطراتی شود که سلامتی مادر و جنین را تحت الشعاع خود قرار دهد.اگر این بیماری در دوران بارداری کنترل نشود، می‌تواند خطر سقط جنین را افزایش دهد و یا باعث زایمان زودرس شود.همچنین کم‌خونی آپلاستیک باعث تولد نوزادی کم‌وزن هنگام تولد می‌شود و متاسفانه در موارد شدیدتر، این کم‌خونی منجر به مرگ نوزاد خواهد شد.

این کم خونی برای مادر نیز خطراتی در پی خواهد داشت که خستگی شدید به دلیل کمبود اکسیژن در بافت ها و اندام ها، عفونت های مکرر به علت کمبود گلبول های سفید خون، خونریزی و کبودی بیش از حد در پی کمبود پلاکت ها، آسیب به اندام ها در نتیجه ی کمبود اکسیژن و مواد مغذی و در نهایت و در موارد شدید باعث مرگ مادر شود.

درمان کم‌خونی آپلاستیک در دوران بارداری می‌تواند چالش برانگیز باشد، اما با مراقبت کافی و نظارت مداوم پزشک و انجام آزمایش ، بسیاری از زنان مبتلا به این بیماری بارداری سالمی را تجربه کرده اند و نوزاد سالمی به دنیا آورده اند.

بخوانید : کیست کلیه ، آمپول پنی سیلین 

آیا کم خونی آپلاستیک می تواند ژنتیکی باشد؟

آیا کم خونی آپلاستیک می تواند ژنتیکی باشد؟ این سوال و نگرانی بسیاری از افرادی است که یکی از بستگانشان دچار بیماری آنمی آپلاستیک می‌باشد.باید خاطر نشان کرد که شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد بیماری آنمی آپلاستیک می تواند در برخی موارد ارثی باشد.به طور کلی دو نوع کم خونی آپلاستیک ارثی وجود دارد:

●      کم خونی آپلاستیک فانکونی که به طور اتوزومال مغلوب به ارث می رسد،به این صورت که برای بروز این بیماری، فرد دو نسخه از ژن معیوب را از هر یک از والدین خود به ارث می‌برد.این نوع کم خونی ارثی در بسیاری موارد در دوران کودکی بروز می‌کند و با ناهنجاری های مادرزادی مانند نقص عضو و بهره هوشی پایین نیز همراه است.

●      کم خونی آپلاستیک دیسبسراپوئتیک ارثی به طور اتوزومال غالب به ارث می رسد و فرد فقط نیاز به یک نسخه از ژن معیوب از یکی از والدین خود دارد. این نوع کم خونی بر خلاف مورد قبل، اغلب در بزرگسالی ظاهر می شود.