برای اسهال چی خوبه؟ درمان بیماری اسهال معمولا با هدف جبران مایعات و الکترولیت‌های ازدست‌رفته، کاهش علائم و درمان علت آن انجام میشود. اسهال می‌تواند با علائمی مانند مدفوع شل و آبکی، گرفتگی عضلات شکم، دل‌درد، نفخ، تهوع و استفراغ همراه باشد. در موارد شدیدتر، این بیماری منجر به نشانه‌‌هایی مانند تب، لرز و خونریزی مدفوع نیز خواهد شد.
عفونت‌های باکتریایی، ویروسی یا انگلی، مصرف غذاهای فاسد یا آب آلوده و بیماری‌های مربوط به روده از مهم‌ترین دلایل بروز این بیماری هستند. در این مقاله از همراه طب قصد داریم به راه‌های درمان اسهالی و برای اسهال چی خوبه؟ بپردازیم.
اسهال چیست؟
به دفع مدفوع بسیار شل، مدفوع نیمه مایع یا آبکی همراه با مایع ادرار که به‌صورت سه بار یا بیشتر در روز باشد اسهال گفته میشود. دامنه دفعات دفع مدفوع بسیار گسترده بوده و برای 99 درصد از جمعیت، از یک بار در هر سه روز تا سه بار در روز متغیر است. تا سه بار اجابت مزاج در طول روز عادی بوده و نگران‌کننده نیست اما اگر بیش از سه بار در روز باشد و در قوام آن تغییراتی مشاهده شود، به‌عنوان اسهال شناخته میشود و نیاز به درمان دارد. سه مکانیسم اساسی برای اسهال وجود دارد که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
- اسهال اسمزی (ناتوانی در جذب آب)
- اسهال ترشحی (ترشح فعال مقادیر زیادی نمک، آب و سایر مواد)
- اسهال التهابی (ناشی از التهاب دیواره دوره بر اثر بیماری)
علل بروز اسهال
ابتلا به اسهال علل مختلفی دارد که شناسایی آن‌ها به شما کمک می‌کند از بروز آن جلوگیری کنید. اسهال می‌تواند یکی از پاسخ‌ها به این سوال باشد که علائم مسمومیت غذایی چیست؟ اما شناسایی علت بروز این بیماری جهت درمان اسهال در خانه مفید خواهد بود. البته باید این نکته را در نظر بگیرید که علت اسهال مداوم می‌تواند اساسی‌تر باشد و باید بررسی شود. در ادامه این علل رایج اسهال را ذکر می‌کنیم.
عفونت ویروسی (مانند روتاویروس، آنفولانزای معده)
عفونت باکتریایی مانند سالمونلا، اشریشیا کلای
عفونت انگلی مانند لامبیا
حساسیت به غذاهای خاص
پرکاری تیروئید
عوامل روانی مانند استرس
نوسانات هورمونی در خانم‌ها
مصرف آنتی‌بیوتیک
مصرف بیش از حد میلین
مسمومیت با مواد شیمیایی مانند داروها
بیماری‌هایی مانند پانکراتیت مزمن، سندروم روده تحریک‌پذیر، شرایط پس از برداشتن معده، زخم‌های روده، دیورتیکول‌ها، تومورها
مسمومیت غذایی با محصولات آلوده به انتروتوکسین‌های استافیلوکوک و سایر باکتری‌ها
به یاد داشته باشید که درخصوص موارد عفونت باید حساسیت زیادی داشته باشید؛ در این شرایط بهترین و سریع‌ترین اقدام ویزیت متخصص عفونی در منزل است.
شناخت علائم اسهال جهت درمان خانگی اسهال آبکی
برای اینکه دوای اسهال را پیدا کنید، باید از وجود این بیماری و ابتلا به آن مطمئن شوید. نکته مهم این است که همه اجزای بدن به‌نوعی با یکدیگر در ارتباط هستند. به‌عنوان مثال عملکرد سیستم گوارش و مغز و به‌طور خاص روده، بر یکدیگر اثر می‌گذارند.
در این راستا که از سلامت مغز در زمان اسهال یا سایر بیماری‌ها مطمئن شوید، تهیه نوار مغز در منزل می‌تواند کارساز باشد. برای اینکه این بیماری را به‌خوبی تشخیص دهید، در ادامه سایر علائم آن را ذکر کرده‌ایم.
تب‌ولرز
تهوع و استفراغ
درد شکم
غرغر روده
ضعف عمومی بدن
در بیشتر موارد، اسهال یک بیماری خفیف و کوتاه‌مدت است که نیازی به درمان خاصی ندارد و با کمی رعایت رژیم غذایی برطرف میشود، اما گاهی اوقات با طولانی‌شدن دوره آن می‌تواند برای سلامتی شما خطرناک باشد.
بزرگ‌ترین تهدید اسهال، از دست دادن آب، اختلال در تعادل آب و الکترولیت و در نتیجه کمآبی بدن است که با سرم تراپی رفع میشود. اسهال، به ویژه در کودکان، به سرعت منجر به کمآبی بدن می شود:
علائم کمآبی بدن عبارتند از:
افزایش تشنگی
دهان خشک
کاهش حجم ادرار
اختلالات قلبی
از دست دادن قدرت و خواب‌آلودگی
در داروها چه چیزی برای اسهال خوب است؟
حالا باید بدانید در داروها برای درمان اسهال چه بخوریم؟ از آنجا که اسهال حاد معمولاً خودبه‌خود از بین می‌رود، درمان اصلی حفظ وضعیت هیدراتاسیون خوب است. در بیشتر موارد، هیدراتاسیون خوراکی توصیه میشود اما در برخی موارد به هیدراتاسیون وریدی یعنی سرم‌تراپی نیاز است. علائمی که نشان می‌دهد به سرم‌تراپی نیاز دارید عبارت است از: کم آبی شدید، ضعف، بیحالی، استفراغ مداوم. برای اینکه این کمآبی را جبران کنید، باید سرم تراپی در منزل یا درمانگاه را جدی بگیرید.
در میان محلول‌های آبرسانی خوراکی به نام الکترولیت، مایعات حاوی نمک‌های معدنی و گلوکز با مولاریت پایین توصیه میشود. محلول‌های الکترولیت آماده زیادی در داروخانه‌ها موجود است که می‌توانید تهیه کنید اما در مواقع اضطراری می‌توانید آن را در منزل با اضافه‌کردن یک قاشق چایخوری نمک خوراکی و 8 قاشق چایخوری شکر به یک لیتر آب جوشیده و خنک‌شده اضافه کرده و میل کنید.
درمان اسهال مزمن به علت آن بستگی دارد. داروهایی که حرکت روده را کاهش می‌دهند مانند لوپرامید در موارد خفیف برای درمان اسهال آبکی بدون تب، درد شدید شکم یا وجود خون در مدفوع تجویز میشود.
دیو اسمکتیت غشای مخاطی دستگاه گوارش را می‌پوشاند که خاصیت جذب دارد و طول مدت علائم ناخوشایند را کوتاه می‌کند.
پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها عمدتاً در درمان اسهال مرتبط با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها توصیه میشوند. آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان اسهال مسافرتی استفاده میشوند و در کوتاه‌شدن مدت آن موثر هستند. داروهای انتخابی اول در این مورد فلوروکینولون‌ها هستند.
به یاد داشته باشید برای درمان اسهال شدید از مصرف دارو، بدون مشورت با پزشک خودداری کنید.
برای درمان اسهال چی بخوریم؟
حالا سوال مهمی که باید به آن پاسخ دهیم این است که در دسته مواد غذایی برای اسهال چی بخوریم؟ شخصی که دچار بیماری اسهال میشود باید خوراکی‌ها و غذاهایی را مصرف کند که به کاهش علائم این بیماری کمک کند. خوردن مواد غذایی ذکرشده در درمان اسهال بسیار موثر هستند:
برنج سفید کته
پوره سیب‌زمینی پخته‌شده
نان تست
فرنی برنج
بلغور جو دوسر
این خوراکی‌ها در روزهای اول بیماری اسهال بسیار مفید هستند اما توصیه میشود که آن‌ها را در وعده‌های کوچک میل کنید تا از کارکردن بیش از حد دستگاه گوارش جلوگیری نمایید.
غذاهای پروبیوتیک مانند ماست و دوغ به بهبود تعادل باکتری‌های خوب و بد در روده و هضم بهتر غذا کمک می‌‌کنند. منابع غیرلبنی پروبیوتیک مانند شیر سویا، میوه‌‌ها و سبزیجات تخمیرشده، نوشیدن آب فراوان برای جلوگیری از کمآبی و دفع سموم از بدن، مصرف غذاها و مایعات سرشار از سدیم مانند سوپ، آبگوشت، نوشیدنی‌های ورزشی و کراکرهای نمکی، آب نارگیل، مصرف غذاها و مایعات غنی از پتاسیم از قبیل موز، سیب‌زمینی آب‌پز، آبمیوههای رقیق‌شده خوراکی‌هایی هستند که برای درمان اسهال آبکی توصیه میشوند. برای درمان سریع مسمومیت غذایی در خانه شناخت فواید هریک از این مواد غذایی بسیار مهم است.
خوراکی‌های مضر برای درمان اسهالی
حالا که می‌دانید باید برای درمان سریع اسهال چه بخوریم، خوراکی‌هایی را که باعث شدت آن میشود، باید بشناسید. غذاها و خوراکی‌هایی که ممکن است اسهال را بدتر کنند عبارتند از:
میو‌ه‌های آلو، زردآلو، گیلاس، انگور، انجیر
نوشیدنی‌های کافئین‌‌دار مانند قهوه و نسکافه
فروکتوز موجود در آبمیوههای مصنوعی
لاکتوز موجود در لبنیات از جمله شیر
شیرین‌کننده‌‌های مصنوعی موجود در بعضی غذاها
غذاهای تند و سرخ‌کردنی
حبوبات شامل نخود، لوبیا، عدس
غذاهایی که باعث تولید گاز در روده‌‌ها میشوند مانند کلم، کلم بروکلی و گل کلم
گوشت‌های چرب از جمله ساردین و گوشت گوساله
عسل
خرما
آجیل
آدامس
سبزیجات خام
به یاد داشته باشید که به‌طور کلی مصرف زیاد غذاهای چرب می‌تواند باعث بروز بیماری‌ها و مشکلات بسیاری خصوصا در کبد شود. اگر نمی‌دانید سیروز کبدی چیست، آشنایی با آن اهمیت زیادی دارد. نکته مهم این است که هرچقدر این بیماری پیشرفت بیشتری داشته باشد، بر طول عمر بیماران سیروز کبدی هم اثر می‌گذارد.
چه زمانی برای درمان اسهال آبکی باید به پزشک مراجعه کنید؟
به‌طور کلی اسهال یک بیماری است که به‌دلایل مختلف خصوصا مشکلات گوارشی در بدن ایجاد میشود. بااین‌حال گاهی اوقات اسهال به‌قدری شدید میشود که باید به پزشک مراجعه کنید. در ادامه لیستی از مواقع ضروری برای درمان سریع اسهال بزرگسالان باید به پزشک مراجعه کنید، تهیه کرده‌ایم.
خون در اسهال
مدفوع سیاه یا سفید
تب بالای 38 درجه بیشتر از 24 ساعت
اسهال بیشتر از 2 روز
حالت تهوع یا استفراغ
درد شدید شکم
اسهال پس از سفر
این‌ها علائمی از بیماری‌های مختلف از جمله التهاب روده، پانکراتیت و سرطان روده بزرگ است. از همین رو باید فورا برای درمان و رفع اسهال به پزشک مراجعه کنید.
سخن پایانی
در این مقاله شرح دادیم که برای رفع اسهال چی بخوریم و از چه غذاهایی پرهیز کنیم. به‌طور کلی بیشتر اوقات اسهال با راه‌های ساده و خانگی قابل درمان است. درصورتی‌که این بیماری به‌مدت طولانی ادامه پیدا کند یا با علائم خاصی همراه باشد، باید فورا به پزشک مراجعه کنید.
همراه طب مجموعه‌ای از پزشکان و متخصصان را در حوزه‌های مختلف جذب کرده تا خدمات لازم درمانی در منزل را به بیماران ارائه کنند. حالا شما بگویید که برای درمان اسهال چی خوبه و از چه چیزی باید پرهیز کرد؟