درمان اسهال معمولا با هدف جبران مایعات و الکترولیتهای از دست رفته، کاهش علائم و درمان علت آن انجام می شود. اسهال می تواند با علائمی مانند مدفوع شل و آبکی، گرفتگی عضلات شکم، دل درد، نفخ، تهوع و استفراغ همراه باشد. در موارد شدید تر، این بیماری منجر به نشانه هایی مانند تب، لرز و خونریزی مدفوع نیز خواهد شد. عفونت های باکتریایی، ویروسی یا انگلی، مصرف غذاهای فاسد یا آب آلوده و بیماری های مربوط به روده از مهم ترین دلایل بروز این بیماری هستند. در این مقاله از همراه طب قصد داریم به درمان اسهال و غذا های مفید و مضر برای اسهال بپردازیم، در ادامه با ما همراه باشید.
اگر نیازمند ویزیت متخصص عفونی هستید ، فقط با یک تماس می توانید از خدمات ویزیت متخصص عفونی در منزل همراه طب با بهترین متخصصان تهران به صورت شبانه روزی بهرمند شوید.
اسهال چیست؟
به دفع مدفوع بسیار شل، مدفوع نیمه مایع یا آبکی همراه با مایع ادرار که به صورت سه بار یا بیشتر در روز باشد اسهال گفته می شود.
دامنه دفعات دفع مدفوع بسیار گسترده بوده و برای 99 درصد از جمعیت، از یک بار در هر سه روز تا سه بار در روز متغیر است. تا سه بار اجابت مزاج در طول روز عادی بوده و نگران کننده نیست اما اگر بیش از سه بار در روز باشد و در قوام آن تغییراتی مشاهده شود، به عنوان اسهال شناخته می شود و نیاز به درمان دارد.
سه مکانیسم اساسی برای اسهال وجود دارد:
اسهال اسمزی (ناتوانی در جذب آب)
اسهال ترشحی (ترشح فعال مقادیر زیادی نمک، آب و سایر مواد)
اسهال التهابی (ناشی از التهاب دیواره دوره بر اثر بیماری)
بیمارستان تخصصی را به خانه بیاورید: گرفتن نوار مغز در منزل
علل اسهال
عفونت ویروسی (مانند روتاویروس، آنفولانزای معده)
عفونت باکتریایی مانند سالمونلا، اشریشیا کلای
عفونت انگلی مانند لامبیا
حساسیت به غذاهای خاص
پرکاری تیروئید
عوامل روانی مانند استرس
نوسانات هورمونی در خانم ها
مصرف آنتی بیوتیک
مصرف بیش از حد میلین
مسمومیت با مواد شیمیایی مانند داروها
بیماری های مانند پانکراتیت مزمن، سندروم روده تحریک پذیر، شرایط پس از برداشتن معده، زخم های روده، دیورتیکول ها، تومورها
مسمومیت غذایی با محصولاتی که اغلب به انتروتوکسین های استافیلوکوک و سایر باکتری ها آلوده شده اند.
بیشتر بخوانید: علائم مسمومیت غذایی چیست؟ درمان سریع مسمومیت غذایی در خانه
علائم اسهال
اسهال یک اختلال گوارشی است که علامت اصلی آن افزایش دفعات دفع مدفوع به همراه مدفوع شل و آبکی می باشد، اسهال اغلب با موارد زیر همراه است:
ضعف عمومی
تب و لرز
تهوع و استفراغ
درد شکم
غرغر روده
در بیشتر موارد، اسهال یک بیماری خفیف و کوتاه مدت است که نیازی به درمان خاصی ندارد و با کمی رعایت رژیم غذایی برطرف می شود، اما گاهی اوقات با طولانی شدن دوره ان می تواند برای سلامتی شما خطرناک باشد. بزرگترین تهدید اسهال، از دست دادن آب، اختلال در تعادل آب و الکترولیت و در نتیجه کم آبی بدن است که با سرم تراپی رفع می شود. اسهال، به ویژه در کودکان، به سرعت منجر به کم آبی بدن می شود:
علائم کم آبی بدن عبارتند از:
افزایش تشنگی
دهان خشک
کاهش حجم ادرار
اختلالات قلبی
از دست دادن قدرت و خواب آلودگی
برای دریافت سرویس سرم تراپی در منزل برای کودکان و بزرگسالان وارد شوید.
درمان دارویی اسهال
از آنجایی که اسهال حاد معمولاً خود به خود از بین می رود، درمان اصلی حفظ وضعیت هیدراتاسیون خوب است. در بیشتر موارد، هیدراتاسیون خوراکی توصیه می شود اما در برخی موارد به هیدراتاسیون وریدی یعنی سرم تراپی نیاز است ؛ علائمی که نشان میدهد به سرم تراپی نیاز دارید عبارت است از: کم آبی شدید، ضعف، بیحالی، استفراغ مداوم. در میان محلول های آبرسانی خوراکی به نام الکترولیت، مایعات حاوی نمک های معدنی و گلوکز با مولاریت پایین توصیه می شود. محلول های الکترولیت آماده زیادی در داروخانه ها موجود است که میتوانید تهیه کنید اما در مواقع اضطراری می توانید آن را در منزل با اضافه کردن یک قاشق چایخوری نمک خوراکی و 8 قاشق چایخوری شکر به یک لیتر آب جوشیده و خنک شده تهیه کرده و میل کنید.
درمان اسهال مزمن به علت آن بستگی دارد
داروهایی که حرکت روده را کاهش می دهند مانند لوپرامید در موارد خفیف برای درمان اسهال بدون تب، درد شدید شکم یا وجود خون در مدفوع تجویز می شود.
دیو اسمکتیت غشای مخاطی دستگاه گوارش را می پوشاند و خاصیت جذب دارد و طول مدت علائم ناخوشایند را کوتاه می کند..
پروبیوتیک ها و پری بیوتیک ها عمدتاً در درمان اسهال مرتبط با استفاده از آنتی بیوتیک ها توصیه می شوند.
آنتی بیوتیک ها برای درمان اسهال مسافرتی استفاده می شوند و در کوتاه شدن مدت آن موثر هستند. داروهای انتخابی اول در این مورد فلوروکینولون ها هستند
به یاد داشته باشید از مصرف دارو بدون تجویز پزشک خودداری کنید.
بهتر است بخوانید: سیروز کبدی چیست؟ طول عمر بیماران سیروز کبدی
برای درمان اسهال چه غذاهایی باید مصرف شود؟
شخصی که دچار بیماری اسهال می شود باید خوراکی ها و غذاهایی را مصرف کند که به کاهش علائم این بیماری کمک کند. خوردن مواد غذایی ذکر شده در درمان اسهال بسیار موثر می باشند:
برنج سفید (به صورت کته پخته شود)
سیب پخته شده ( پوره سیب)
نان تست
فرنی برنج
بلغور جو دوسر
این خوراکی ها در روز های اول بیماری اسهال بسیار مفید هستند؛ اما توصیه می شود که آن ها را در وعده های کوچک میل کنید تا از کار کردن بیش از حد دستگاه گوارش جلوگیری نمایید.
غذاهای پروبیوتیک مانند ماست و دوغ به بهبود تعادل باکتری های خوب و بد در روده و هضم بهتر غذا کمک می کنند. منابع غیر لبنی پروبیوتیک مانند شیر سویا، میوه ها و سبزیجات تخمیر شده (به علاوه توصیه می شود که قبل از مصرف پروبیوتیکها حتما با پزشک خود صحبت کنید.) نوشیدن آب فراوان برای جلوگیری از کم آبی و دفع سموم از بدن، مصرف غذاها و مایعات سرشار از سدیم مانند سوپ، آبگوشت، نوشیدنیهای ورزشی و کراکرهای نمکی آب نارگیل مصرف غذاها و مایعات غنی از پتاسیم از قبیل موز، سیب زمینی آب پز، آبمیوه های رقیق شده خوراکی هایی هستند که برای درمان اسهال توصیه می شوند.
برای درمان قطعی زخم بستر با بهترین و به روز ترین متد های روز دنیا وارد شوید: درمان زخم بستر در منزل
چه خوراکی هایی برای اسهال مضر است؟
غذاها و خوراکی هایی که ممکن است اسهال را بدتر کنند عبارتند از:
میوه هایی مانند آلو، زردآلو، گیلاس، انگور، انجیر
نوشیدنی های کافئین دار مانند قهوه، نسکافه و..
فروکتوز موجود در آبمیوه های مصنوعی
لاکتوز موجود در لبنیات از جمله شیر
شیرین کننده های مصنوعی موجود در بعضی غذاها
غذاهای تند و سرخ کردنی
حبوبات شامل نخود، لوبیا، عدس
غذاهایی که باعث تولید گاز در روده ها می شوند مانند کلم، کلم بروکلی و گل کلم
گوشت های چرب از جمله ساردین و گوشت گوساله
عسل
خرما
آجیل
آدامس
سبزیجات خام