زمانی که بر روی پوستمان با قرمزی و التهابی که با خارش همراه است مواجه میشویم،به دنبال دلیل بروز آن هستیم.البته این عارضه که به عنوان راش پوستی شناخته می شود، میتواند در هر جایی از بدن ظاهر شود و دلایل مختلفی از جمله آلرژی، عفونت، بیماریهای پوستی و تماس با مواد محرک داشته باشد. ظاهر راشها متنوعند و به شکل لکههای قرمز، تاولها، جوشها و یا پوستهپوسته شدن پوست ظاهر می شوند.
علل رایج راش پوستی
تماس با مواد حساسیتزا مانند گیاهان سمی، مواد شوینده، داروها، غذاها و گردهها میتواند باعث ایجاد راش پوستی در افراد شود.یکی دیگر از علت های بروز راش پوستی، عفونتهای باکتریایی، ویروسی، قارچی یا انگلی هستند.بیماریهای پوستی مانند اگزما، پسوریازیس، روزاسه و درماتیت تماسی نیز از علت های ایجاد راش هستند.بیماریهای سیستمیک مانند لوپوس، ایدز و برخی سرطانها ارتباط مستقیمی با راش پوستی دارند.مصرف برخی داروها نیز به عنوان یک عارضه جانبی جهت ایجاد راش محسوب می شوند. تغییرات آب و هوایی، تابش نور خورشید و استرس نیز از فاکتورهای ایجاد راش پوستی می باشند.
انواع راش پوستی
در ادامه با انواع راش پوستی آشنا می شوید:
● کهیر
لکههای قرمز و متورم که با احساس خارش همراهند.
● اگزما
پوست خشک، ملتهب و خارشدار با قرمزی و پوستهپوسته شدن از نشانه های اگزما به شمار می روند که نوعی راش پوستی است.
● پسوریازیس
لکههای قرمز و پوستهپوسته با فلسهای نقرهای از علائم پسوریازیس هستند.
● زونا
بثورات دردناک و تاول مانند که در یک طرف بدن بزرگسالان ظاهر میشوند زونا نام دارد.
● زرد زخم
بثورات زردرنگ و پوستهپوسته در اطراف بینی و دهان به نام زرد زخم شناخته میشوند و در دسته راش پوستی جای میگیرند.
● آبله مرغان
یک بیماری عفونی واگیردار است و معمولاً در کودکان رخ میدهد. این بیماری توسط ویروس واریسلا زوستر ایجاد میشود و با بثورات پوستی خارشدار و پر از مایع بروز می کند.
● سرخجه یا سرخک آلمانی
یک بیماری ویروسی است که بیشتر در کودکان بروز میکند اما گاهی در بزرگسالان نیز دیده می شود. این بیماری اگرچه در اغلب موارد خفیف است، اما برای زنان باردار در سه ماهه اول بارداری بسیار خطرناک است و ممکن است باعث ایجاد ناهنجاریهای مادرزادی در جنین شود.
اشکال راش پوستی
یکی از اشکال راش پوستی، وجود لکه هایی تغییر رنگ یافته صاف و مسطح روی پوست است و میتواند قرمز، صورتی یا سفید باشد.پاپولها نیز شکل دیگر راش پوستی هستند که به صورت برجستگیهای کوچک و سفت روی پوست به رنگهای قرمز یا صورتی بروز می کنند.وسیکولها نیز تاولهای کوچک پر از مایع شفافی هستند که اغلب با خارش همراهند.پوستولها برجستگیهای پر از چرک که معمولاً قرمز و ملتهب هستند.نودولها نیز برجستگیهای بزرگتر و سفتتر از پاپولها که ممکن است در عمق پوست قرار داشته باشند.نواحی برجسته و مسطح پوست که معمولاً قرمز و پوستهپوسته هستند.پلاک نام دارند.
اگر تزریقات جهت بهبود راش پوستی دارید کلیک کنید : تزریقات در منزل
درماتیت عصبی یا اگزمای عصبی
نوعی التهاب و بیماری پوستی که با خارش مزمن یا پوستهپوسته شدن همراه است،به عنوان درماتیت عصبی یا اگزمای عصبی شناخته می شود. این بیماری در اثر خاراندن مداوم یک ناحیه از پوست ایجاد میشود. خارش اولیه به دلایل مختلفی مانند خشکی پوست، گزش حشرات یا بیماریهای پوستی دیگر ایجاد می شود. با خاراندن، التهاب پوست بیشتر شده و خارش آن شدت مییابد. نواحی رایج درماتیت عصبی شامل گردن، مچ دست، ساعد، بازوها، پا یا کشاله ران است. پزشک متخصص پوست و مو برای درمان این بیماری معمولاً مرطوبسازی پوست، استفاده از کرمهای کورتیکواستروئید، داروهای ضد خارش را در نظر میگیرد.
راش پوستی در بارداری
تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی در دوران بارداری اغلب منجر به بروز انواع مختلف راش پوستی می شود. این راشها به دلیل کشیدگی پوست، افزایش جریان خون و حساسیت بیشتر پوست نسبت به عوامل تحریککننده ایجاد میشوند. برخی از رایجترین راشهای پوستی در بارداری شامل کهیر بارداری، اگزما، و خارش شدید پوست است. این راشها معمولاً خارشدار هستند و ممکن است در نواحی مختلف بدن، از جمله شکم، سینهها و اندامها ظاهر شوند. خوشبختانه، اکثر راشهای پوستی در بارداری موقتی هستند و پس از زایمان بهبود مییابند. با این حال، در صورت بروز هرگونه راش پوستی شدید یا همراه با علائم دیگری مانند تب، لرز یا تورم، باید ویزیت متخصص زنان در منزل و یا متخصص پوست در منزل بگیرید.
چه زمانی باید ویزیت پزشک در منزل بگیریم ؟
اگر راش پوستی با علائم زیر همراه بود، حتماً باید درخواست اعزام ویزیت پزشک در منزل کنید :
● راش گسترده و شدید باشد.
● تب، لرز یا تورم غدد لنفاوی
● درد شدید
● تاولهای پر از چرک
● تغییر رنگ پوست
● خارش شدید و مداوم
● تورم صورت یا لبها
● مشکل در تنفس
تشخیص و درمان
پزشک برای تشخیص علت راش پوستی، سابقه پزشکی شما را بررسی میکند، پوست را معاینه میکند و ممکن است آزمایشهای خون یا بیوپسی پوست را تجویز کند. درمان راش پوستی به علت ایجاد آن بستگی دارد و درمان آن شامل داروهای خوراکی، کرمها، پمادها، آنتیهیستامینها، کورتیکواستروئیدها و سایر درمانها می باشد.
جلوگیری از راش پوستی
همانطور که گفته شد راش پوستی به دلایل مختلفی بروز میکند با این حال،رعایت برخی نکات در پیشگیری و کاهش احتمال بروز راش پوستی موثر است. مرطوب نگه داشتن پوست یکی از روش های پیشگیری از راش پوستی است، استفاده منظم از مرطوبکنندهها، به خصوص پس از حمام، از خشکی پوست و در نتیجه، بروز راش جلوگیری میکند.از آنجا که خاراندن پوست ملتهب، باعث تشدید التهاب و گسترش راش میشود.بنابراین از خاراندن پوست اجتناب کنید.
پوشیدن لباسهای تنگ و ساخته شده از الیاف مصنوعی باعث تحریک پوست و ایجاد راش می شوند.لذا پوشیدن لباس نخی پیشنهاد میشود.همچنین استفاده از شویندههای ملایم و آب ولرم برای شستشوی پوست توصیه میشود. اجتناب از استفاده موادی که به آنها حساسیت دارید، باعث جلوگیری از راشهای آلرژیک می شود.
استفاده از کرم ضد آفتاب با SPF مناسب، از آسیبهای پوستی و بروز راش جلوگیری میکند.استرس میتواند بر سیستم ایمنی بدن تأثیر گذاشته و باعث بروز برخی از انواع راش شود.همچنین مصرف غذاهای حاوی ویتامینها و مواد معدنی به سلامت پوست کمک میکند.درمان سریع عفونتهای پوستی گام مهمی در جهت جلوگیری از گسترش آنهاست.
راشهای پوستی خطرناک
راشهای پوستی دلایل مختلفی دارد و از خفیف تا شدید متغیرند. در حالی که بسیاری از راشها بی خطر هستند، برخی از آنها هم نشانهای از یک مشکل جدیتر هستند.
چه زمانی باید نگران راش پوستی باشیم؟
راش همراه با تب، لرز یا تورم غدد لنفاوی نشاندهنده عفونت سیستمیک هستند. لذا چنانچه این علائم را تجربه کردید حتما با پزشک در میان بگذارید.همچنین راشهایی که به سرعت گسترش یافته و یا کل بدن را درگیر میکنند، نیاز به توجه پزشکی دارند.
راشهایی که با درد شدید همراه هستند، به خصوص اگر در یک ناحیه خاص متمرکز باشند، نشانهای از یک مشکل عصبی یا عفونت عمیقتر هستند.راش همراه با تاولهای پر از چرک نیز نشانه عفونت باکتریایی هستند.تغییر رنگ پوست به آبی یا بنفش نیز نشاندهنده کاهش جریان خون می باشد.راش همراه با مشکل در تنفس، تورم صورت یا لبها، نشانهای از یک واکنش آلرژیک شدید است که نیاز به مراقبتهای پزشکی فوری دارد.باید توجه داشت که خارش شدید و مداوم می تواند نشانهای از یک بیماری پوستی مزمن باشد.
راش های پوستی خطرناک
برخی از راشهای پوستی ممکن است خطرناک باشند که عبارتند از:
● زونا
این راش دردناک توسط ویروس آبلهمرغان ایجاد میشود و معمولا عوارض جدی مانند درد مزمن عصبی را به دنبال دارند.
● واکنشهای شدید آلرژیک
این واکنشها باعث تورم صورت و گلو و مشکل در تنفس شده و حتی تهدید کننده زندگی است.
● عفونتهای پوستی جدی
عفونتهای باکتریایی یا قارچی به سرعت گسترش می یابند و عوارض جدی ایجاد می کنند.
● برخی از سرطانهای پوست
برخی از انواع سرطان پوست میتوانند با راش پوستی شروع می شوند.
پمادهای مناسب برای راش پوستی
انتخاب پماد مناسب برای راش پوستی به نوع راش، علت ایجاد آن و شدت علائم بستگی دارد. انواع پمادهای رایج برای راش پوستی شامل موارد زیر می باشد:
● کورتیکواستروئیدهای موضعی
این پمادها التهاب و خارش را کاهش داده و برای درمان انواع مختلف راش، از جمله اگزما و پسوریازیس، استفاده میشوند.
● آنتیهیستامینهای موضعی
این پمادها خارش ناشی از واکنشهای آلرژیک را کم میکنند.
● ضدعفونیکنندهها
برای درمان عفونتهای باکتریایی یا قارچی پوست باید پمادهای ضدعفونی کننده استفاده شوند.
● مرطوبکنندهها
برای حفظ رطوبت پوست و کم کردن خشکی و پوستهپوسته شدن کاربرد دادند.
برخی از پمادهای رایج که برای راش پوستی استفاده میشوند شامل موارد زیر می باشند:
● هیدروکورتیزون
یک کورتیکواستروئید ملایم است برای درمان التهاب و خارش خفیف تا متوسط کاربرد دارد.
● تریامسینولون
یک کورتیکواستروئید قویتر جهت درمان التهاب شدیدتر استفاده میشود.
● کالامین
برای کاهش خارش و تسکین پوست تحریک شده استفاده میشود.
● پمادهای حاوی زینک اکساید
با ایجاد یک لایه محافظ روی پوست جهت کاهش التهاب تجویز میشوند.
در خصوص استعمال پمادها همیشه دستورالعمل پزشک را به دقت رعایت کنید و از مقدار و مدت زمان مصرف تجویز شده فراتر نروید.این کار از انتقال عفونت به سایر قسمتهای بدن جلوگیری میکند. قبل از استفاده از پماد، پوست را به آرامی بشویید و خشک کنید. در صورت مشاهده هرگونه عارضه جانبی، استفاده از پماد را قطع کرده و به پزشک مراجعه کنید.