دنیایی را تصور کنید که در آن، مغز به طور مداوم، با طوفانی از سیگنال‌های الکتریکی مواجه است که باعث می شود فرد کنترلش را از دست بدهد. تصور کنید هر لحظه ممکن است آن فرد به دام تشنج‌هایی بیفتد که زندگی روزمره اش را مختل می کند. این همان دنیایی است که کودکان مبتلا به سندرم لِنوکس-گاستاو تجربه می‌کنند و ما در این مقاله، به دنیای پیچیده سندرم لِنوکس-گاستاو قدم خواهیم گذاشت و تلاش می کنیم تا به سوالاتی مانند "علت این بیماری چیست؟"، "چه عوارضی دارد؟" ، "چه علائمی دارد؟"و "چگونه می‌توان با آن مقابله کرد؟" پاسخ دهیم.پس با ما همراه باشید تا سفری به عمق این بیماری ناشناخته داشته باشیم و راه‌های بهبود کیفیت زندگی این کودکان را بیشتر بشناسیم.
سندروم لِنوکس-گاستاو
سندرم لِنوکس-گاستاو، در واقع یک اختلال صرع مقاوم به درمان است که بسیاری از کودکان با آن دست و پنجه نرم می کنند.این سندرم با تشنج های مختلفی مشخص میشود و اغلب شدید و مکررند و حتی به داروهای ضد تشنج معمولی هم پاسخ نمی‌دهند.
علائم سندروم لِنوکس-گاستاو
علائم اصلی سندروم لنوکس-گاستاو، انواع مختلف تشنج است که شامل موارد زیر می باشد:
● تشنج تونیک
این تشنج با سفتی ناگهانی عضلات همراه است.در این سندروم،زمان تشنج های تونیک کوتاه است و بین چند ثانیه تا چند دقیقه طول می کشد. چون این تشنج ها، تعادل بیمار را به هم می زند، در بسیاری از موارد سقوط کودکان مبتلا به این سندروم، همین تشنج های تونیک است.
● تشنج آتونیک
این نوع تشنج با افتادگی ناگهانی عضلات و از دست دادن هوشیاری مشخص میشود.
● تشنج غایب
این تشنج با وقفه‌های کوتاه در هوشیاری همراه است.
● تشنج کلونیک
انقباضات ریتمیک عضلات از علائم تشنج کلونیک است.
علاوه بر تشنج، کودکان مبتلا به این سندروم ممکن است با مشکلات دیگری مانند مشکلات یادگیری و اختلالات رفتاری مواجه شوند.
علل سندروم لِنوکس-گاستاو
به طور کلی، سندرم لِنوکس-گاستاو اختلال پیچیده ای است.تحقیقات نشان داده که ترکیبی از فاکتورهای ژنتیکی و محیطی در بروز این سندروم نقش دارند. اختلالات ژنتیکی، یکی از مهمترین عوامل شناخته شده در این زمینه هستند. همچنین، عواملی مانند عفونت‌ها، آسیب ها و تومورهای مغزی و اختلالات متابولیکی نیز به عنوان عوامل مستعدکننده در بروز سندرم لِنوکس-گاستاو عمل می کنند.
تشخیص سندروم لِنوکس-گاستاو
تشخیص سندروم لِنوکس-گاستاو به گونه ای است که پزشک متخصص مغز و اعصاب به طور کامل در مورد نوع، فراوانی و مدت زمان تشنج‌ها، داروهای مصرفی، رشد کودک و هرگونه مشکل پزشکی دیگر سوال خواهد کرد. او یک معاینه فیزیکی کامل از کودک انجام می‌دهد تا ناهنجاری‌های عصبی یا مشکلات دیگر را بررسی کند. این آزمایش فعالیت الکتریکی مغز را ثبت و الگوهای مشخص تشنج در سندروم لِنوکس-گاستاو را نشان می‌دهد. آزمایشاتی مانند MRI یا سی تی اسکن نیز برای بررسی وجود هرگونه ناهنجاری ساختاری در مغز، مانند تومور یا ضایعه، انجام میشود.گاهی اوقات نیز آزمایش خون در منزل برای بررسی وجود عفونت، اختلالات متابولیکی یا سایر مشکلات پزشکی انجام می شود. کودکان مبتلا به این سندروم انواع مختلف تشنج را تجربه می‌کنند.تشنج‌ها در این سندروم معمولاً به داروهای ضد تشنج معمولی پاسخ نمی‌دهند و تغییرات در الکتروانسفالوگرافی معمولاً الگوهای مشخصه این سندروم را مانند فعالیت‌های آهسته و تیز موج نشان می‌دهد.
باید توجه داشت که تشخیص دقیق و زودهنگام سندروم لِنوکس-گاستاو بسیار مهم است، زیرا درمان مناسب در کنترل تشنج‌ها و بهبود کیفیت زندگی کودک نقش اساسی دارد.
سوالاتی که پزشک می پرسد؟
تشخیص سندرم لنوکس-گاستاو نیازمند یک ارزیابی دقیق پزشکی است. پزشک برای رسیدن به تشخیص قطعی، سوالات متعددی را از بیمار یا والدین وی خواهد پرسید. این سوالات به طور معمول شامل موارد زیر است:
● چه نوع تشنج هایی رخ می دهد؟
● چه مدت است که تشنج ها شروع شده اند؟
● چه چیزی باعث تشدید یا کاهش تشنج ها می شود؟
● آیا داروهای ضد تشنج مصرف می شود؟ اگر بله، چه داروهایی و با چه دوزی؟
● آیا داروها موثر بوده اند؟
● آیا تاخیر در رشد یا مشکلات یادگیری وجود دارد؟
● آیا مشکلات رفتاری یا عاطفی وجود دارد؟
● آیا علائم دیگری مانند سردرد، سرگیجه، دوبینی یا مشکلات بینایی وجود دارد؟
● آیا تغییراتی در خلق و خو یا شخصیت مشاهده شده است؟
● آیا مشکلاتی در خواب وجود دارد؟
● آیا سابقه تشنج یا بیماری های عصبی در خانواده وجود دارد؟
● آیا سابقه اختلالات ژنتیکی در خانواده وجود دارد؟
● آیا اخیراً ضربه مغزی یا عفونت مغزی وجود داشته است؟
● آیا تغییرات اخیر در رژیم غذایی یا محیط زندگی وجود داشته است؟
چرا این سوالات پرسیده می شوند؟
با پرسیدن این سوالات، پزشک می تواند سندرم لنوکس-گاستاو را از سایر بیماری های تشنجی افتراق دهد.سوالات در مورد فراوانی و شدت تشنج ها به پزشک کمک می کند تا شدت بیماری را ارزیابی کند.با بررسی عوامل محیطی و سابقه خانوادگی، پزشک می تواند به دنبال علل احتمالی بیماری بگردد.اطلاعات بدست آمده از این سوالات به پزشک کمک می کند تا یک برنامه درمانی مناسب برای بیمار طراحی کند.
تشخیص سندرم لنوکس-گاستاو نیازمند یک تیم پزشکی متخصص از جمله متخصص مغز و اعصاب در منزل ، نورولوژیست اطفال و سایر متخصصان مرتبط است.
درمان سندرم لِنوکس-گاستاو
می توان گفت که درمان سندرم لِنوکس-گاستاو پیچیده است و شامل ترکیبی از روش‌های مختلف می باشد و هدف اصلی درمان، کنترل تشنج‌ها و بهبود کیفیت زندگی بیمار می باشد.از روش‌های درمانی معمول می‌توان روش های زیر را عنوان‌کرد:
● دارودرمانی
استفاده از داروهای ضد تشنج یکی از روش‌های اصلی درمان است. گاهی اوقات از داروهای ضد افسردگی برای کنترل برخی علائم همراه با تشنج استفاده میشود.
● رژیم غذایی کتوژنیک
از آنجا که رژیم کتوژنیک با کاهش کربوهیدرات و افزایش چربی همراه است؛ باعث تغییراتی در متابولیسم مغز شده و به کنترل تشنج‌ها کمک بزرگی می کند.
● جراحی
در برخی موارد، پزشک متخصص داخلی در منزل برای برداشتن بخشی از مغز که منشاء تشنج است، از جراحی استفاده میکند، این روش برای بیمارانی که به درمان‌های دارویی پاسخ نمی‌دهند، کاربرد دارد.
● تحریک عصبی
گاهی اوقات از روش‌هایی مانند تحریک عصب واگ و تحریک عمقی مغز نیز برای کنترل تشنج‌ها در نظر گرفته می شود.
● درمان‌های مکمل
طب سوزنی یا ماساژ درمانی در منزل به عنوان درمان های مکمل به جهت کاهش علائم همراه با تشنج مفید است.
باید در نظر داشت که هدف اصلی درمان، کاهش تعداد و شدت تشنج‌ها است و درمان به بیمار کمک می کند تا بتواند فعالیت‌های روزمره خود را به طور مستقل انجام داده و روابط اجتماعی خود را حفظ کند.انتخاب داروها و تنظیم دوز آنها نیز باید با هدف کاهش عوارض جانبی همراه باشد.مهم است بدانید که برنامه درمانی برای هر بیمار به صورت جداگانه و با توجه به شرایط منحصر به فرد او تنظیم خواهد شد.
تأثیر لاموتریژین در درمان سندروم لِنوکس-گاستاو
لاموتریژین یکی از داروهای مؤثر در درمان سندروم لِنوکس-گاستاو محسوب میشود. این دارو با کاهش فعالیت بیش از حد سلول‌های عصبی در مغز، به کنترل انواع مختلف تشنج‌های مرتبط با این سندرم از جمله تشنج‌های تونیک، آتونیک و غایب کمک میکند. با کاهش تعداد و شدت تشنج‌ها ، لاموتریژین به بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سندروم لِنوکس-گاستاو کمک شایانی میکند. البته، مانند هر داروی دیگری، لاموتریژین نیز ممکن است عوارضی مانند خستگی، سرگیجه و سردرد را به همراه داشته باشد که با مشورت پزشک قابل کنترل است.
چالش‌های بارداری در زنان مبتلا به سندرم لِنوکس-گاستاو
تغییرات هورمونی در دوران بارداری می‌تواند باعث تشدید تشنج‌ها و گاهی اوقات بروز لِنوکس-گاستاو شود.تشنج‌های مکرر و شدید می‌توانند خطر زایمان زودرس، وزن کم موقع تولد و سایر عوارض بارداری را افزایش دهند.همچنین بسیاری از داروهای ضد تشنج عوارض جانبی بر روی جنین خواهند داشت و خطر ناهنجاری‌های مادرزادی را افزایش می دهند.بارداری برای هر زنی همراه با استرس و اضطراب است. این احساسات در زنان مبتلا به سندرم لِنوکس-گاستاو ممکن است تشدید شود و کنترل استرس و اضطراب باید در اولویت قرار گیرد.
به جهت کنترل لِنوکس-گاستاو در بارداری،همکاری نزدیک با یک تیم پزشکی متخصص از جمله متخصص مغز و اعصاب، متخصص زنان و زایمان و متخصص اطفال بسیار مهم است.هدف اصلی درمان، کنترل تشنج‌ها با کمترین میزان عوارض جانبی برای مادر و جنین است.ممکن است نیاز به تغییر در نوع و دوز داروهای ضد تشنج باشد. همچنین انجام آزمایش‌های منظم و سونوگرافی در منزل برای نظارت بر رشد جنین و سلامت مادر ضروری است. بلسد در نظر داشت که دریافت حمایت روانی از خانواده، دوستان و متخصصان می‌تواند به کاهش استرس و اضطراب مادر کمک کند.
مهم است بدانید که هر بارداری برای زنان مبتلا به سندرم لِنوکس-گاستاو منحصر به فرد است و برنامه درمانی برای هر بیمار به صورت جداگانه تنظیم میشود.