تب دنگی یک بیماری ویروسی است که از طریق گزش پشه آلوده به ویروس دنگی به انسان منتقل میشود. این بیماری علائم مختلفی دارد و در برخی موارد بسیار شدید و حتی کشنده است. در این مطلب درباره علت ایجاد تب دنگی و راههای درمان و پیشگیری مطالبی را ارائه خواهیم داد.
علل ایجاد تب دنگی
آئدس نام پشهای می باشد که به عنوان ببر آسیایی نیز معروف است و بیشتر در مناطق استوایی بهویژه آسیای جنوب شرقی دیده شده است. نیش پشه آئدس منجر به تب دنگی یا تب استخوانشکن یا همان تب استخوان سوز میشود و کسی که مورد گزش این پشه قرار گیرد، پس از گذشت چند روز از علائم سطحی، احساس بهبود میکند و سپس به صورت ناگهانی در حالت کما و حتی مرگ قرار خواهد گرفت. عامل اصلی ایجاد تب دنگی، ابتلا به عفونت توسط یکی از چهار نوع ویروس دنگی است که توسط پشههای آئدس، به ویژه گونه آئدس اِجِپتی منتقل میشوند. این پشهها در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری زندگی میکنند و در طول روز فعال هستند.
حتما هر یک از بستگانتان دچار تب دنگی شدند درخواست اعزام پزشک و ویزیت دکتر در منزل را از همراه طب بکنید.
علائم تب دنگی
معمولاً ۲ تا ۷ روز پس از گزش پشه آلوده،علائم تب دنگی در فرد ظاهر میشوند. این علائم شامل موارد زیر است:
● تب بالا
تب شدید و ناگهانی ۴۰ درجه از علائم بارز تب دنگی است.
● سردرد شدید
سردرد شدید، به ویژه در پشت چشمها، از دیگر علائم شایع این بیماری است.
● دردهای عضلانی و مفصلی
درد شدید در عضلات و مفاصل، مخصوصا در پشت و پاها، فرد را درگیر میکند.
● خستگی شدید و نا آرامی
احساس خستگی و ضعف شدید و بیقراری و تحریکپذیری نیز از نشانه های بیماری تب دنگی است که در برخی بیماران دیده می شود.
● کهیر
ظهور کهیر بر اثر گزش یکی از نشانه های ابتلا به تب دنگی است.
عوارض تب دنگی
در برخی موارد، این تب عوارض جدی ایجاد می کند، از جمله تب خونریزیدهنده که این عارضه با کاهش تعداد پلاکتها و افزایش خطر خونریزی همراه است.شوك پلاسمایی نیز از عوارض تب دنگی است و کاهش شدید حجم پلاسما در خون را به دنبال دارد که میتواند منجر به نارسایی اندامها شود.سندرم شوک ناشی از تب دنگی نیز یک عارضه تهدیدکننده سلامتی افراد است که با نشت شدید پلاسما از رگها، کاهش فشار خون و نارسایی اندامها رخ میدهد.
تشخیص تب دنگی
تشخیص تب دنگی بر اساس علائم بالینی، سابقه سفر به مناطق در معرض خطر و نتایج آزمایشهای خون انجام میشود. پزشک با تجویز آزمایشهای خون میتواند وجود ویروس دنگی و کاهش تعداد پلاکتها را بررسی کرده و تشخیص نهایی ابتلا به تب دنگی را بدهد.
درمان تب دنگی
باید گفت که در حال حاضر، درمان خاصی برای تب دنگی وجود ندارد.درمان صرفا روی تسکین علائم و جلوگیری از عوارض بیماری تمرکز دارد. پزشکان معمولا برای درمان تب دنگی، استراحت کافی و اجتناب از فعالیتهای سنگین، مصرف مایعات فراوان برای جلوگیری از کمآبی بدن ، مصرف داروهای مسکن مانند استامینوفن را برای کاهش تب و درد توصیه می کنند ولی بازم ما به شما پیشنهاد میکنیم که چون درمان خواصی ندارد این تب تحت نظر یک متخصص عالی ( ویزیت متخصص داخلی در منزل ) باشید .
پیشگیری از تب دنگی
بهترین راه برای پیشگیری از تب دنگی، جلوگیری از گزش پشه است. برای این منظور میتوان یکسری اقدامات را انجام داد. به طور مثال استفاده از پشه بند هنگام خواب در مناطقی که پشه زیاد است،می تواند راه کار اساسی باشد. استفاده از حشرهکشها برای دفع پشهها نیز کمک بزرگی به پیشگیری از گزش پشه دنگی است. پوشیدن لباس آستین بلند و شلوار ،نصب توری روی پنجرهها و درها،از بین بردن آب راکد نیز گزینه های مناسبی برای جلوگیری از ابتلا به تب دنگی هستند.
واکسن تب دنگی
همانطور که بیان کردیم،تب دنگی، بیماری ویروسی آزاردهندهای است که به دلیل نیش پشه آئدس منتقل میشود و با تب بالا، دردهای شدید عضلانی و مفصلی، سردرد و راش پوستی همراه است ، شما میتوانید با تزریق سرم و وصل کردن سرم در منزل از درد خود کاهش دهید. این بیماری به ویژه در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری شیوع دارد و میتواند عوارضی جدی مانند تب خونریزیدهنده دنگی را به دنبال داشته باشد.
خوشبختانه، در سالهای اخیر پیشرفتهای قابل توجهی در زمینه تولید واکسن تب دنگی حاصل شده است. اولین واکسن تأیید شده برای پیشگیری از تب دنگی در برخی کشورها در دسترس قرار گرفته است . ولی این واکسن فعلا در کشور ما استفاده نشده است. اگر احیانا از کشور دیگر به ایران آورده اید و نیازمندید که یک نفر آن را برای شما تزریق کند با ما تماس بگیرید و یا در پنل درخواست خدمات تزریقات در منزل را داشته باشید.
نحوه عملکرد واکسن تب دنگی
در خصوص نحوه عملکرد واکسن تب دنگی باید گفت که واکسن تب دنگی با تحریک سیستم ایمنی بدن در برابر ویروس دنگی عمل میکند. بدن در صورت مواجهه با ویروس واقعی، برای مقابله با آن آمادگی خواهد داشت. از انواع واکسن تب دنگی میتوان واکسن تکدوز و چند دوز را نام برد. واکسن تک دوز در برابر یک نوع از ویروس دنگی محافظت میکند و واکسن چند روز در برابر چند نوع ویروس دنگی محافظت ایجاد میکند و معمولاً به صورت چند دوز تزریق میشود.
نکته قابل توجه این است که واکسن بهترین راه برای پیشگیری از ابتلا به تب دنگی است و میتواند از بروز عوارض شدید تب دنگی جلوگیری کند. با پیشگیری از بیماری از طریق تزریق واکسن، هزینههای درمان نیز کاهش مییابد.
محدودیتهای واکسن تب دنگی
واکسن تب دنگی در برابر انواع ویروس دنگی به طور کامل مؤثر نیست و این واکسن نیز مانند هر واکسن دیگری ممکن است عوارض جانبی خفیفی مانند تب، درد در محل تزریق و خستگی نیز برای فرد ایجاد کند.همچنین واکسن تب دنگی برای همه افراد در دسترس و مقرون به صرفه نمی باشد و همه این موارد جز محدودیت های واکسن تب دنگی به شمار می آیند.
چه کسانی باید واکسن تب دنگی تزریق کنند؟
برخی افراد بیشتر از بقیه، مستعد ابتلا به تب دنگی هستند از جمله آنها میتوان به افراد زیر اشاره کرد:
● افرادی که در مناطق با شیوع بالای تب دنگی زندگی میکنند.
● مسافرانی که به مناطق با شیوع بالای تب دنگی سفر میکنند.
● افرادی که به دلیل شغل یا فعالیتهای خود در معرض خطر ابتلا به تب دنگی هستند.
قبل از تزریق واکسن تب دنگی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید و به یاد داشته باشید که واکسن تب دنگی یک ابزار مهم برای کنترل این بیماری است، اما برای پیشگیری کامل، رعایت بهداشت فردی و محیطی نیز ضروری است. با استفاده از واکسن و رعایت نکات پیشگیرانه، میتوانیم آیندهای بدون تب استخوانشکن را برای خود و عزیزانمان رقم بزنیم.
تب دنگی در کودکان
همانطور که گفته شد تب دنگی، بیماری ویروسی است که توسط پشه آئدس منتقل میشود و در کودکان علائمی مانند تب بالا، درد شدید مفاصل و عضلات، سردرد و راش پوستی ایجاد می کند که باید توسط متخصص اطفال ( ویزیت متخصص اطفال در منزل ) ویزیت شوند . اگرچه در اکثر موارد، تب دنگی در کودکان به صورت خفیف تا متوسط نمایان می شود، اما در برخی موارد میتواند به شکل شدید و تهدیدکننده در زندگی کودکان ظاهر شود.علائم تب دنگی در کودکان معمولاً یک هفته پس از نیش پشه ظاهر میشوند.
آیا تب دنگی مسری است؟
تب دنگی به صورت مستقیم از فردی به فرد دیگر سرایت نمیکند. این بیماری توسط نیش پشه آئدس آلوده به ویروس دنگی منتقل میشود. زمانی که این پشه فرد مبتلا به تب دنگی را نیش بزند، ویروس وارد بدن پشه شده و سپس هنگام نیش زدن فرد سالم، ویروس را به او منتقل میکند. بنابراین، برای پیشگیری از تب دنگی باید از نیش زدن پشهها با روش هایی که ذکر شد،جلوگیری کرد و محیط اطراف را از مکانهای تجمع آب راکد به خصوص آب راکد داخل زیرگلدانی منازل نیز فضای مستعدی برای تخم گذاری پشه ها هستند و سعی کنید آنها را پاک سازی نمایید.
نشانه تب دنگی شدید و خطرناک
تب دنگی از نوع شدید، زمانی در افراد بروز میکند که رگهای خونی آسیب دیده باشد و نشت کنند و تعداد پلاکت ها در جریان خون کاهش یابد. این مشکل میتواند منجر به شوک، خونریزی داخلی، نارسایی اندامها و حتی مرگ شود.از آنجا که علائم هشدار دهنده تب شدید دنگی میتواند به سرعت ایجاد شود و این علائم هشداردهنده یک یا دو روز اول پس از بین رفتن تب در فرد شروع میشود و شامل معده درد شدید،استفراغ مداوم،خونریزی از لثه یا بینی،وجود خون در ادرار، مدفوع یا استفراغ،خونریزی زیر پوست شبیه کبودی،تنفس دشوار یا سریع،خستگی و تحریک پذیری یا بی قراری می باشد.فرد به محض مشاهده علائم فوق و تب باید به پزشک مراجعه نماید. تا با بررسی های لازم، درمان مناسب برای بیمار مبتلا آغاز شود.
آیا تب دنگی کشنده است؟
تب دنگی به خودی خود معمولاً کشنده نیست، اما میتواند عوارضی جدی ایجاد کند. در اکثر موارد، تب دنگی به صورت خفیف تا متوسط پیش میرود و با استراحت و درمان مناسب بهبود مییابد. با این حال، در برخی موارد، به ویژه در افرادی که قبلاً به تب دنگی مبتلا شدهاند، ممکن است به شکل شدیدتری بروز کند و عارضهای به نام "تب خونریزیدهنده دنگی" را ایجاد کند. این عارضه با کاهش پلاکت خون، خونریزی داخلی و در موارد شدید، شوک همراه است و میتواند کشنده باشد. بنابراین، اگر علائم تب دنگی را در خود یا اطرافیانتان مشاهده کردید، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق داده شود و درمان مناسب آغاز گردد.
به طور خلاصه،باید بگوییم که تب دنگی به خودی خود کشنده نیست اما در صورت عدم درمان مناسب و تبدیل شدن به تب خونریزیدهنده دنگی، میتواند خطرناک باشد.