آیا بیماری سل کشنده است؟ سل یک بیماری عفونی واگیردار است که توسط باسیل سل ایجاد میشود و عمدتاً دستگاه تنفسی را درگیر می‌کند. سل اغلب با سرفه، کاهش اشتها، استفراغ، تعریق شبانه و دمای پایین بدن یا تب، خود را نشان می‌دهد. تشخیص زودهنگام در مبارزه با بیماری و درمان سل ضروری است.
کارشناسان معتقدند یک سوم مردم جهان به بیماری سل مبتلا هستند و در اکثر موارد، این بیماری به صورت پنهان و نهفته باقی می‌ماند و فرد تا زمانی که ویروس در بدن او پیشروی نکند، متوجه وجود آن نمی‌شود. در این مقاله قصد داریم به چیستی سل، افراد در معرض ابتلا به آن، چگونگی انتقال و سایر جزئیات مربوط به سل بپردازیم.
سل چیست؟
سل یک بیماری عفونی باکتریایی است که توسط باسیل سل ایجاد میشود. بیماری سل در سال 1882 توسط یک پزشک آلمانی به نام روبرت کخ شناسایی شد. به همین دلیل، اغلب آن‌ها را باسیل کخ نیز می‌نامند. باسیل‌های سل شامل موارد زیر می‌شوند.
مایکوباکتریوم توبرکلوزیس
مایکوباکتریوم آفریقایی
مایکوباکتریوم بوویس (مایکوباکتریوم گاوی)
براساس داده‌های سازمان بهداشت جهانی، سل یکی از 10 عامل شایع مرگ‌و‌میر در جهان است. سل معمولاً به ریه‌ها حمله می‌کند اما می‌تواند یک یا چند اندام را به‌طور هم‌زمان درگیر کند. برای رفع برخی مشکلات ریوی می‌توانید از خدمات ساکشن ریه در منزل بهره ببرید.
این بیماری از طریق قطرات منتشر‌شده در هوا به واسطه عطسه و سرفه منتقل میشود، به همین دلیل بیماری سل یک بیماری مسری و واگیردار به شمار می‌آید.
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به بیماری سل هستند؟
گرچه همه افراد ممکن است تحت تأثیر سل قرار گیرند، اما افرادی که ایمنی آن‌ها ضعیف شده است، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. افرادی که به عارضه‌های ذکر‌شده دچار باشد، خطر بیشتری جان آن‌ها را تهدید می کند.
- دیابت
- سوء‌تغذیه
- اعتیاد به الکل
- سرطان
- عفونت ویروسی
- درمان با کورتیکواستروئیدها و سیتواستاتیک‌ها
برای کنترل و بهبود هر یک از این بیماری‌ها و مشکلات می‌توانید از خدمات تزریق سرم در منزل استفاده کنید.
سل چگونه منتقل میشود؟
علاوه‌بر پاسخ به این سوال که آیا بیماری سل خطرناک است، باید نحوه انتقال آن را نیز بدانید. سل از طریق تماس با ترشحات دستگاه تنفسی بیمار منتقل میشود. در گذشته، بیماری سل در اثر نوشیدن شیر گاو بیمار منتقل می‌شد اما اکنون این مسیر آلودگی با با استریل‌کردن شیر‌ها از بین رفته است.
منشا عفونت اغلب بیمار مبتلا به سل، ریوی است که در هنگام عفونت باسیلی همراه با ترشحات مجاری تنفسی، باسیل سل ترشح می‌کند که با استنشاق اطرافیان منجر به عفونت میشود. عفونت اغلب در اتاق‌های بسته و با تهویه ناکافی رخ می‌دهد. در شرایط خاص و با مشاهده علائم عفونت، باید از ویزیت پزشک متخصص عفونی در منزل یا درمانگاه استفاده کنید.
مهمترین علائم بیماری سل چیست؟
در برخی افراد، به‌خصوص مراحل اولیه بیماری، سل بدون علامت است. سپس بیماری را فقط می‌توان با اشعه ایکس تشخیص داد. افرادی که سیستم ایمنی بدنشان به‌خوبی کار می‌کند، ممکن است حتی اگر آلوده باشند، علائم سل را تجربه نکنند. تخمین زده میشود که فقط کمتر از 10 درصد از افراد آلوده به باسیل سل، به بیماری کامل مبتلا می‌شوند. در بقیه موارد، سل به‌طور موثر توسط سیستم ایمنی مبارزه میشود که باعث میشود آن را نهفته (غیر‌فعال) کند. این نوع سل مسری نیست اما با گذشت زمان و در شرایط مساعد می‌تواند فعال شده و به سل کامل تبدیل و به افراد دیگر منتقل شود.
در مورد سل ریوی اولیه علامت‌دار، مایکوباکتریوم‌ها در آلوئول‌های ریوی تکثیر می‌شوند. سیستم ایمنی فرآیند‌های ایمنی را فعال می‌کند که هدف آن‌ها خنثی‌کردن عوامل بیماری‌زاست. در نتیجه این عمل، التهاب در ریه‌ها ایجاد میشود که منجر به علائم زیر میشود.
- سرفه همراه با خلط ترشحات
- هموپتیزی
- درد در قفسه سینه
- تب
- کاهش وزن
- لرز
- پوست رنگ‌پریده
- افزایش خستگی
اشکال حاد سل ریوی شدید است، با تب بالا و تنگی نفس شدید، بنابراین نیاز به بستری فوری دارد.
سل چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص سل فقط براساس علائم بالینی به‌دلیل ویژگی کم علائم امکان‌پذیر نیست. بسیاری از بیماری‌ها وجود دارند که علائم آن‌ها ممکن است شبیه سل ریوی باشد. به همین دلیل انجام تست‌های تشخیصی تخصصی ضروری است.
در حال حاضر، روشهای دقیق‌تر و موثرتری برای تشخیص عفونت فعال و آنتی‌‌بادی‌‌های پس از عفونت در دسترس هستند. یکی از آزمایشات اساسی کشت و ارزیابی مستقیم خلط بیمار است. کشت آزمایشی است که شامل کشت و شناسایی گونه‌های باکتریایی موجود در ترشحات خلط‌آور میشود. در عین حال، ارزیابی مقاومت باکتریایی به آنتی‌بیوتیک‌‌های خاص در دسترس است که برنامه‌ریزی درمان موثر را بسیار آسان‌‌تر می‌کند.
آزمایش پی‌سی‌آر که براساس نمونه‌ای از همان ماده بیولوژیکی انجام میشود، قادر به شناسایی گونه‌های مایکو‌باکتری‌های بیماری‌زاست. در بیماری سل نیز مانند روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید، تشخیص زودهنگام آن اهمیت زیادی دارد.
سل چگونه درمان میشود؟
درمان سل در تخصص پزشک متخصص عفونی است. در حال حاضر، سل در اکثر موارد قابل درمان است و مهمترین شرط برای بهبودی کامل، تشخیص زودهنگام بیماری است. علائم سل در ابتدای بیماری ممکن است به‌قدری جزئی باشد که بیمار از مراجعه به پزشک متخصص عفونی غافل شود. اما با شروع بیماری و تأخیر در اجرای درمان نه‌تنها باعث ایجاد تغییرات برگشت‌ناپذیر در ریه‌ها میشود بلکه منجر به عفونت سایر افراد نیز خواهد شد.
درمان سل در درجه اول به دارودرمانی ختم میشود یعنی استفاده هم‌زمان از چندین داروی ضد‌سل برای مدت طولانی که اغلب 6 ماه طول می‌کشد. وظیفه اصلی دارو‌ها مبارزه با مایکوباکتری‌هایی است که باعث بیماری می‌شوند و به جلوگیری از مقاومت دارویی کمک می‌کنند. سپس درمان علیه باسیل‌هایی که به‌آرامی تقسیم می‌شوند و آن‌هایی که خفته هستند، هدایت میشود. علاوه‌بر این، برای درمان سل از داروهای ضد‌التهابی برای کاهش التهاب بافت‌های ریه استفاده میشود.
پس از تکمیل فرآیند درمان سل، آزمایش‌هایی برای وجود باکتری انجام میشود که در‌صورت منفی‌بودن نتیجه، درمان تکمیل‌شده تلقی میشود و در‌صورت مثبت‌بودن، درمان ادامه می‌یابد.
یکی از موارد ضروری که برای درمان سل باید رعایت شود، یک رژیم غذایی مناسب و متعادل غنی از سبزیجات، میوه‌ها، محصولات با پروتئین بالا و غلات است. بیمار باید ایمنی خود را افزایش دهد، بنابراین باید وعده‌های غذایی حاوی ویتامین ای، سی، روی و سلنیوم داشته باشد. برای بررسی برخی از بیماری‌های تنفسی و تشخیص آن‌ها، می‌توانید از ویزیت متخصص داخلی در منزل استفاده کنید.
چگونه از سل پیشگیری کنیم؟
شایع ترین منبع عفونت برای ابتلا به بیماری سل، هواست. یک مایکوباکتریوم درمان‌نشده می‌تواند به‌طور متوسط 10 تا 15 نفر را در سال آلوده کند. بنابراین، اقدامات پیشگیرانه برای مقابله با بیماری‌های اجتماعی بسیار مهم است. نشان داده شده است که این بیماری ارتباط تنگاتنگی با شرایط زندگی مانند تغذیه، مسکن، کار و تفریح دارد. مهمترین روشهای پیشگیری از سل شامل موارد زیر می‌شوند.
- اجتناب از تماس با افراد مبتلا یا مشکوک به سل
- تشخیص سریع و اجرای درمان برای افراد مبتلا به سل
- جداسازی افراد مبتلا به سل در مرحله باسیل
- تهویه مکرر اتاق‌ها
- واکسیناسیون علیه سل
جهت اقدام برای هر یک از این موارد، می‌توانید از خدمات ویزیت پزشک در منزل استفاده کنید.
واکسن سل
مهمترین عنصر پیشگیری از سل، واکسیناسیون کل جمعیت است. در لهستان، واکسن سل یکی از واکسیناسیون‌های اجباری است که در روزهای اول زندگی کودک، قبل از خروج از زایشگاه انجام میشود. به‌جز استفاده از واکسیناسیون، باید فاکتورهایی را جهت پیشگیری یا درمان سل رعایت کنید. برای اطمینان از سلامت خود در زمینه تغذیه باید بدانید که مسمومیت غذایی چیست و چطور درمان میشود.
چشم‌انداز آینده بیماری سل
به این سوال پاسخ دادیم که آیا بیماری سل کشنده است یا خیر. در واقع عاقبت نهایی این بیماری به عوامل مختلفی مثل سلامت کلی بدن، میزان عفونت و میزان پیروی از دستورات پزشک طی درمان بستگی دارد. طبق نظر و آمار کارشناسان، درمان این بیماری بیش از 95 درصد موارد موثر واقع خواهد شد. برای تشخیص و درمان سل می‌توانید از خدمات همراه طب استفاده کنید. این مرکز از خدمات ویزیت بیمار مبتلا به سل تا درمان زخم بستر در منزل را با بالاترین کیفیت ارائه می‌کند.