هپاتیت نوعی التهاب کبد است که ویروس ، مصرف الکل ، عوارض داروها ، بیماری خود ایمنی و برخی از سموم آن را به وجود می آورند . در بین تمامی موارد موثر عفونت های ویروسی شایع ترین علت بروز هپاتیت محسوب می شوند که انواع مختلفی دارند . هر کدام از هپاتیت های ویروسی ویژگی ها و علائم مختص به خود را دارند . در این مقاله از همراه طب به هر آنچه که درباره هپاتیت باید بدانید می پردازیم ، با ما همراه باشید .
مشاوره و ملاقات با پزشک در خانه : ویزیت در منزل
هپاتیت چیست ؟
هپاتیت التهاب کبد است که توسط انواع ویروس های عفونی و عوامل غیر عفونی ایجاد می شود و سلامتی فرد مبتلا را با خطر مواجه می کند ، به طوری که در برخی مواقع می تواند کشنده باشد .
پنج سویه اصلی ویروس هپاتیت وجود دارد که به عنوان ای ، بی ، سی ، دی و ایی شناخته می شوند . همه انواع ویروسی هپاتیت باعث بیماری کبدی می شوند اما راه های انتقال ، شدت بیماری ، توزیع جغرافیایی و پیشگیری آنها باهم متفاوت است .
هپاتیت بی و سی رایج بین انواع هپاتیت ها هستند که منجر به بیماری مزمن در صد ها میلیون نفر می شوند و شایع ترین علت سیروز کبدی ، سرطان کبد و مرگ و میر های مرتبط با هپاتیت ویروسی هستند . تخمین زده می شود که 354 میلیون نفر در سراسر جهان با هپاتیت بی و سی زندگی می کنند .
انواع هپاتیت ویروسی
التهاب کبد به صورت 5 گروه آ ، ب ، سی ، دی ، ایی هپاتیت دسته بندی می شود که هر یک توسط ویروس متفاوتی ایجاد خواهند شد . در ادامه با انواع بیماری هپاتیت ویروسی آشنا می شوید :
هپاتیت آ
هپاتیت ای توسط ویروس هپاتیت ای ایجاد می شود . این بیماری معمولاً با مصرف غذا و نوشیدنی آلوده به مدفوع یک فرد آلوده تشخیص داده می شود و در کشورهایی که بهداشت ضعیف است شایع تر است .
هپاتیت ای معمولا در عرض چند ماه از بین می رود ، اگرچه گاهی اوقات می تواند شدید و حتی تهدید کننده زندگی باشد . آما به طور معمول درمان خاصی برای آن وجود ندارد به جز درمان هایی برای تسکین درد .
پرستاران مجرب را به خدمت بگیرید : وصل سوند در منزل
هپاتیت ب
هپاتیت ب توسط ویروس هپاتیت بی یعنی اچ بی وی ایجاد شده و در خون یا سایر مایعات بدن فرد مبتلا پخش می شود .
ویروس هپاتیت بی یک عفونت شایع در سراسر جهان است و معمولاً از طریق تماس با مایعات بدن فرد مانند خون ، مایع منی و ترشحات واژن منتقل می شود.
اکثر بزرگسالان آلوده به هپاتیت بی اگر سریع متوجه بیماری خود شوند و با مراجعه به متخصص داخلی درمان مناسبی را پیش بگیرند ، می توانند با ویروس مبارزه کرده و در عرض چند ماه به طور کامل از شر عفونت خلاص شوند. اما اکثر افرادی که در کودکی آلوده می شوند ، دچار عفونت طولانی مدت شده و بیماری در آنها به عنوان هپاتیت بی مزمن شناخته می شود و می تواند منجر به سیروز و سرطان کبد شود که بسیار خطرناک است .
واکسیناسیون و رابطه جنسی محافظت شده از رایج ترین روش های پیشگیری هپاتیت بی است .
هپاتیت سی
هپاتیت سی توسط ویروس هپاتیت سی یعنی اچ سی وی ایجاد می شود . هپاتیت سی نیز مانند هپاتیت ب معمولاً از طریق تماس خون به خون با یک فرد آلوده منتقل می شود .
در برخی کشور ها تزریق نا ایمن شایع ترین راه انتشار هپاتیت سی می باشد .
این نوع هپاتیت به دلیل اینکه به آرامی پیشرفت می کند ، اغلب علائم قابل توجهی ایجاد نمی کند ، یا فقط علائمی شبیه آنفولانزا ایجاد می کند ، بنابراین بسیاری از افراد از آلوده بودن خود به هپاتیت سی اطلاعی ندارند .
هپاتیت سی اگر سریع تشخیص داده شود ممکن است که قابل درمان باشد اما در اکثر مواقع طولانی شده و به هپاتیت سی مزمن تبدیل می شود و می تواند باعث سیروز و سرطان کبد شود .
هپاتیت دی
هپاتیت دی توسط ویروس هپاتیت دی ایجاد می شود . هپاتیت دی فقط افرادی را تحت تأثیر قرار می دهد که قبلاً به هپاتیت بی مبتلا شده اند ، زیرا این ویروس برای زنده ماندن در بدن به ویروس هپاتیت بی نیاز دارد .
هپاتیت دی معمولاً از طریق تماس خونی یا تماس جنسی منتقل می شود .
در حال حاضر هیچ واکسنی به طور خاص برای هپاتیت دی وجود ندارد ، اما واکسن هپاتیت بی می تواند از شما در برابر آن محافظت کند .
هپاتیت ایی
هپاتیت ایی توسط ویروس هپاتیت ایی ایجاد می شود . تعداد مبتلایان هپاتیت ایی در اروپا در سال های اخیر افزایش یافته است .
این ویروس عمدتاً با مصرف گوشت خوک خام یا نیم پز یا کله پاچه ، و همچنین با گوشت گراز وحشی ، گوزن و صدف همراه است .
هپاتیت ای به طور کلی یک عفونت خفیف و کوتاه مدت است که نیازی به درمان ندارد ، اما در برخی افراد مانند کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند ، می تواند جدی باشد .
بیشتر بخوانید : کبد چرب چیست ؟
علت ابتلا به هپاتیت غیر عفونی
هپاتیت معمولا نتیجه یک ویروس است اما عوامل دیگری می توانند در بروز آن نقش داشته باشند . این عوامل عبارتند از :
الکل : مصرف بیش از حد این ماده تاثیر مستقیمی بر سلول های کبدی می گذارد که در طولانی مدت منجر به ضخیم شدن یا ایجاد زخم بر روی کبد همچون سیروز کبدی و نارسایی کبدی خواهد شد که به آن هپاتیت الکلی می گویند .
سموم : استفاده نادرست از دارو ها و قرار گرفتن در معرض برخی سموم می تواند در بلند مدت باعث بروز هپاتیت شود .
پاسخ سیستم خودایمنی : در برخی مواقع سیستم ایمنی بر علیه بافت کبد حمله می کند و باعث بروز التهاب خفیف تا شدید می شود . این بیماری در زنان 3 برابر بیشتر از مردان گزارش شده است .
هپاتیت چگونه منتقل می شود ؟
هپاتیت بی ، سی و دی توسط ویروس اچ بی وی ، اچ سی وی و اچ دی وی ایجاد می شود . این ویروس ها از طریق خون ، مایع منی یا سایر مایعات بدن از فردی به فرد دیگر منتقل می شود . باید توجه داشته باشید که این ویروس ها با عطسه یا سرفه پخش و منتقل نمی شود .
راه های رایج انتقال ویروس هپاتیت ب ، سی و دی عبارتند از :
تماس جنسی
در صورت داشتن رابطه جنسی محافظت نشده با فردی که آلوده است ، ممکن است به هپاتیت ویروسی مبتلا شوید . به طور کلی با وارد شدن خون ، مایع منی یا ترشحات واژن فرد آلوده ، ویروس به شما منتقل می شود .
سوزن های مشترک
ویروس هپاتیت به راحتی از طریق سوزن ها و سرنگ های آلوده به خون آلوده پخش می شود . به اشتراک گذاری وسایل دارویی وریدی شما را در معرض خطر بالای هپاتیت قرار می دهد .
مادر به فرزند
زنان باردار آلوده به ویروس هپاتیت می توانند این ویروس را در حین زایمان به نوزادان خود منتقل کنند . با این حال ، نوزاد تازه متولد شده را می توان واکسینه کرد تا تقریباً در همه موارد از ابتلا به عفونت جلوگیری شود .
علائم هپاتیت در مردان و زنان
علائم هپاتیت در مردان در اکثر موارد مشابه علائم ظاهر شده در زنان است . افراد مبتلا به بیماری هپاتیت ممکن است علائم و نشانه های آن را به شکل ها و شدت های مختلف تجربه کنند . در مواردی ، هپاتیت بدون علائم خاص آغاز می شود و حتی بدون احساس ناراحتی پیشرفت می کند . اما در اکثر مواقع علائم هپاتیت در مردان و علائم هپاتیت در زنان به صورت زیر قابل مشاهده است :
خستگی مزمن (با استراحت رفع نمی شود)
ضعف
تب و لرز
ادرار تیره
کاهش اشتها
مدفوع رنگ پریده
درد در ناحیه کبد
زردی پوست
زردی چشم ها
تهوع
استفراغ
یبوست یا اسهال
کاهش وزن غیر قابل توضیح
تغییرات در مزاج و رژیم غذایی
کلیک کنید : برقراری ارتباط با کارشناسان همراه طب جهت اعزام متخصص برای ویزیت متخصص قلب در منزل
بیماری هپاتیت چگونه تشخیص داده می شود ؟
پزشک متخصص داخلی برای درمان بیماری ابتدا باید علت آن را تشخیص دهد . برخی آزمایشات برای ارزیابی دقیق مورد استفاده قرار می گیرند . همه این مراحل تشخیصی توسط پزشک متخصص داخلی و یا متخصص عفونی انجام می شود و بسته به نوع سندرم هپاتیت و عوارض احتمالی ، ممکن است بیشتر یا کمتری از این آزمون ها به کار گرفته شود . اگر شما یا کسی از اطرافیانتان علائم هپاتیت دارید ، به متخصص داخلی مراجعه کنید تا آزمون های لازم انجام شود و در صورت لزوم ، درمان مناسب شروع شود . در ادامه به مراحل تشخیص هپاتیت می پردازیم :
تاریخچه بیماری و بررسی علائم : پزشک متخصص داخلی به شما سوالاتی در مورد علائمی که دارید ، از جمله خستگی ، تب ، تغییر مزاج و زردی پوست و چشمان شما می پرسد . همچنین تاریخچه مراقبت های پزشکی قبلی و نحوه انجام اعمال پیشگیرانه از عوامل ریسک بیماری هپاتیت مانند استفاده مواد مخدر تزریقی نیز مورد بررسی قرار می گیرد .
آزمایش خونی : پزشک معالج که در اکثر مواقع متخصص داخلی می باشد ، ازمایش خون را برای اندازه گیری آنزیم های کبدی ( انزیم های کبدی افزایش می یابند در هپاتیت) و تست های ویروسی برای تشخیص هپاتیت آ ، ب ، سی و دی تجویز می کند تا با استفاده از آنها به تشخیص دقیق هپاتیت بپردازد .
سونوگرافی یا تصویربرداری از کبد : تصویر برداری از کبد این امکان را فراهم می کند تا پزشک بتواند نقشه ای از کبد شما بدست آورد و هر نوع تغییری که در آن اتفاق افتاده است را مشاهده کند .
بیوپسی کبد
در برخی مواقع ، پزشک متخصص داخلی ممکن است نمونه ای از بافت کبد فرد مبتلا را برداشته و برای بررسی دقیق تر به آزمایشگاه ارسال کند .
بهتر است بخوانید : راهنمای تفسیر نتایج آزمایش تیروئید
آیا هپاتیت درمان دارد ؟
درمان هپاتیت بستگی به نوع آن و حاد یا مزمن بودن آن دارد . هپاتیت حاد ویروسی اغلب خود به خود از بین می رود و نیاز به درمان خاصی ندارد ، فقط برای رسیدگی بهتر ، ممکن است فقط نیاز به استراحت و دریافت مایعات کافی داشته باشید . اما در برخی موارد ، ممکن است بیماری جدی تر شود و نیاز به درمان در بیمارستان داشته باشید .
داروهای مختلفی برای درمان انواع مختلف هپاتیت مزمن وجود دارد و درمان های احتمالی دیگر ممکن است شامل جراحی و سایر روش های پزشکی باشد . افرادی که به هپاتیت الکلی مبتلا هستند باید نوشیدنی را متوقف کنند . اگر هپاتیت مزمن شما منجر به نارسایی کبد یا سرطان کبد شود ، ممکن است به پیوند کبد نیاز داشته باشید ، در غیر این صورت درمان ندارد .
چگونه از بیماری هپاتیت پیشگیری کنیم ؟
بهترین روش ها برای پیشگیری از بیماری هپاتیت عبارتند از :
واکسن
برای پیشگیری از ابتلا به ویروس اچ ای وی واکسن هپاتیت آ برای کودکان در 12 تا 18 ماهگی تزریق می شود و دارای دو مرحله است . بزرگسالان این واکسن را به صورت ترکیبی با نوع ب دریافت می کنند . همچنین کادر درمانی و پزشکی مخصوصا کسانی که با بیماران مبتلا به هپاتیت سروکار دارند مانند متخصصان داخلی و عفونی ملزم به دریافت این واکسن هستند . متاسفانه تاکنون واکسنی برای هپاتیت و ایی و سی ساخته نشده است . از آنجایی که هپاتیت دی برای زنده ماندن به هپاتیت ب نیاز دارد ، دریافت واکسن اچ بی وی از ابتلا به هپاتیت دی جلوگیری می کند .
رعایت بهداشت
ویروس عفونی هپاتیت با تماس مایعات بدن ، آب و غذای آلوده از فردی به فرد دیگر منتقل می شود . بنابراین برای پیشگیری از این بیماری باید خطر تماس را به حداقل رساند .
رعایت بهداشت می تواند شما را از ابتلا به انواع مختلف هپاتیت خصوصا نوع هپاتیت آ و ایی که تا مدتی در محیط باقی می مانند، حفظ کنند . بنابراین بهتر است هنگام سفر به مناطق و کشورهایی که این بیماری در آن جا شیوع بالایی دارد ، از استفاده موارد زیر اجتناب کنید :
یخ
آب محلی
گوشت و صدف خام یا نیم پز
میوه و سبزیجات خام
رعایت موارد زیر شما را از ابتلا به هپاتیت ب ، سی و دی در امان نگه می دارد :
عدم تماس با خون ریخته شده
عدم استفاده از مسواک دیگران
عدم استفاده از سوزن های مشترک
عدم استفاده از تیغ یا ریش تراش دیگران
هپاتیت ب و سی از طریق تماس جنسی نزدیک قابل انتقال است . رابطه جنسی ایمن با استفاده از کاندوم و کاهش تعداد شرکای جنسی می تواند به کاهش خطر عفونت کمک کند .
برای انجام بهره گیری از خدمات شبانه روزی و بدون نوبت گچ گیری در منزل وارد شوید .
کدام نوع هپاتیت خطرناک است ؟
هپاتیت سی خطرناک ترین هپاتیت از انواع آن است زیرا بیشترین آسیب را به کبد و سلامتی انسان وارد می کند . البته باید توجه داشته باشید این بیماری زمانی خطرناک خواهد بود که باعث ایجاد سرطان و سیروز کبدی شود . هپاتیت سی به این دلیل خطرناک ترین نوع هپاتیت شناخته شده است که به آرامی اقدام به آسیب رسانی به کبد می کند و ممکن است سال ها بدون نشانه و علائم پیشرفت کند .
طول عمر بیماران مبتلا به هپاتیت چقدر است ؟
طول عمر بیماران مبتلا به هپاتیت بستگی به عوامل مختلفی از جمله نوع هپاتیت ، شدت بیماری ، زمان تشخیص ، مراحل درمان و اقدامات پیشگیری دارد . در بسیاری از موارد ، افراد مبتلا به بیماری هپاتیت می توانند زندگی سالم و طولانی داشته باشند ، به شرط آنکه روش درمانی مناسبی را در پیش بگیرند و توصیه های پزشکی معالج خود را به خوبی رعایت کنند .
در صورت نادیده گرفتن بیماری ، به خصوص هپاتیت سی ، ممکن است سیروز یا سرطان کبد ایجاد شود که به طور جدی بر طول عمر افراد تأثیر می گذارد و باعث کاهش طول عمر بیمار می شود . بنابراین با تشخیص زودرس و تداوم درمان مناسب ، می توان تاثیرات و خطرات این بیماری را کاهش داد .
آیا هپاتیت واگیردار است ؟
تعيين واگیردار بودن هپاتیت به نوع آن بستگی دارد . برای مثال هپاتیت الکلی واگیر دار نیست اما هپاتیت بی و سی که از انواع هپاتیت های ویروسی هستند از طریق تماس مستقیم با خون آلوده یا مایعات بدنی که حاوی ویروس هپاتیت است ، منتقل می شود . بنابراین می توان گفت این نوع هپاتیت ها واگیر دار هستند .
انواع بیماری های کودک خود را با ویزیت متخصص اطفال در منزل درمان کنید و از مزایای بیشمار ان بهرمند شوید .
چه کسانی در معرض خطر هپاتیت هستند ؟
خطرات برای انواع مختلف هپاتیت متفاوت است . به عنوان مثال ، در بسیاری از انواع ویروسی ، در صورت داشتن رابطه جنسی محافظت نشده ، خطر شما بیشتر است . افرادی که برای مدت طولانی الکل زیاد می نوشند در معرض خطر ابتلا به هپاتیت الکلی هستند . در صورتی که در معرض خطر بیماری هپاتیت قرار دارید با یک متخصص داخلی مشورت کنید .
آیا هپاتیت کشنده است ؟
بله ، بیماری هپاتیت در صورتی که نادیده نادیده گرفته شود یا درمان جدی و مناسب در پیش نداشته باشد ممکن است زندگی فرد را تهدید کرده و منجر به مرگ شود .
آیا ممکن است که از طریق غذا به بیماری هپاتیت مبتلا شد ؟
همان طور که پیش تر گفتیم هپاتیت آ از طریق غذا و نوشیدنی منتقل می شود ؛ بنابر این اگر فرد مبتلا به هپاتیت آ با غذا و نوشیدنی فرد دیگر در تماس باشد ، احتمال انتقال بیماری وجود دارد .