فیبرومیالژیا چیست؟ درد گسترده و طولانی در سطح استخوان و مفاصل از بد‌ترین تجربه‌هایی است که هر شخصی می‌تواند با آن مواجه شود. گاهی این دردها، دلایلی منطقی و معمولی دارند که با استراحت، نوشیدن آب یا سایر راهکارهای ساده برطرف می‌شوند ولی برخی مواقع نیز دلیل جدی‌تری دارد که باید بررسی شود. بیماری فیبرومیالژیا دقیقا با همین علائم درد در نواحی مختلف بدن بروز می‌کند اما این تنها نشانه آن نیست. در ادامه این مقاله قصد داریم به ماهیت این بیماری، علائم، نحوه کنترل، رژیم غذایی مناسب و سایر جزئیات آن بپردازیم.
فیبرومیالژیا چیست؟
فیبرومیالژیا (Fibromyalgia) یک بیماری مزمن و طولانی است که باعث ایجاد درد و خستگی در سراسر اسکلت بدن می‌شود. علائمی که بیمار تجربه می‌کند، شامل دوره‌هایی است که آن را (شعله‌ور‌شدن) می‌نامیم. فراز و فرودهای احساس خوب و درد ناگهانی شدید می‌تواند برای بیمار آزاردهنده باشد. دانشمندان به‌صورت دقیق نتوانسته‌اند دلیل بروز این بیماری را پیدا کنند اما استرس می‌تواند یکی از دلایل ابتلا به آن باشد. هر درد در بدن به‌معنای ابتلا به بیماری Fibromyalgia نیست ولی به‌طور کلی باید نسبت به احساس درد در بدن خصوصا عضلات حساس باشید و در زمان مناسب از پزشک متخصص در منزل کمک بگیرید. هر کسی در هر سنی می‌تواند به این بیماری دچار شود اما متاسفانه درصد ابتلا به آن در بدو تولد و در زنان بیشتر است.
علائم و تشخیص فیبرومیالژیا
یکی از مهم‌ترین سوالاتی که پس از نگرانی درباره ابتلا به بیماری فیبرومیالژیا ایجاد می‌شود، علائم آن است. اگر نگرانی و اضطراب در شما هم به‌وجود آمده، باید اشاره کنیم که این بیماری علامت‌های فیزیکی، ذهنی و عاطفی دارد که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.
- درد یا حساسیت عضلانی
- خستگی
- درد صورت و فک (اختلالات مفصل گیجگاهی-فکی)
- سردرد و میگرن
- مشکلات گوارشی (اسهال و یبوست)
- مشکلات کنترل مثانه
- مشکلات حافظه (مه مغزی)
- اضطراب
- افسردگی
- بی‌خوابی یا سایر اختلالات خواب
آیا بیماری فیبرومیالژیا خطرناک است؟
یکی از سوالاتی که باید به آن پاسخ دهیم، این است که آیا بیماری فیبرومیالژیا کشنده است؟ در پاسخ به این سوال باید ابتدا اشاره کنیم که درباره کشنده‌بودن آن نگران نباشید. این بیماری به‌خودی‌خود نمی‌تواند باعث مرگ شود اما بدن را در شرایط تصادف، عفونت و خودکشی آسیب‌پذیر می‌کند. از همین رو، اهمیت زیادی دارد که فرد مبتلا به فیبرومیالژی از نظر جسمی و روانی تحت نظارت منظم قرار گیرد. در مجموع، می‌توان گفت این بیماری مزمن به‌طور معمول بدتر نمی‌شود و عوارض آن تهدید‌کننده زندگی فرد نخواهد بود. علاوه‌بر آن، Fibromyalgia به ارگان‌های حیاتی بدن مثل قلب، کبد یا کلیه‌ها آسیب نمی‌زند؛ پس باز هم می‌توانیم تاکید کنیم که در‌خصوص کشنده‌بودن آن نگران نباشید. طول عمر بیماران میاستنی گراویس یا فیبرومیالژیا باید با درمان و کنترل بیماری افزایش یابد.
آیا درمان قطعی فیبرومیالژیا وجود دارد؟
اما باید به این نکته هم بپردازیم که متاسفانه در حال حاضر درمان قطعی فیبرومیالژیا وجود ندارد و فقط با کمک پزشک می‌توانید علائم آن را کاهش دهید. برای اینکه در این راستا موفق شوید، راهکارهایی وجود دارد که در ادامه آن‌ها اشاره می‌کنیم.
- خواب‌درمانی
- درمان شناختی-رفتاری
- مدیریت استرس
- داروی ضد‌افسردگی
- ورزش کششی یا قدرتی
چهار مرحله فیبرومیالژیا چیست؟
نکته‌ای درباره بیماری فیبرومیالژیا باید بدانید این است که علائم آن در مراحل و شدت منظمی بروز پیدا نمی‌کنند. هرکسی مراحل بیماری را به شکل خاصی می‌تواند تجربه کند که آشنایی با این مراحل برای بیمار و اطرافیانش اهمیت زیادی دارد؛ پس در ادامه به چهار مرحله درمانی فیبرومیالژی اشاره می‌کنیم.
۱. درمان غیردارویی
این اولین مرحله از بیماری است که باید برای درمان Fibromyalgia از فیزیوتراپیست کمک بگیرید. در این سطح، حرکات کششی و تمریناتی برای شل‌کردن یا تقویت عضلات و مفاصل به شما کمک می‌کند.
۲. درمان روانشناختی
یک متخصص سلامت روان به شما کمک می‌کند تا در مسیر سلامتی، بهتر قدم بردارید. این مشاور یا روانشناس به شما راهکارهایی می‌دهد که فاکتورهای موثر بر سلامت جسم و روان خود را به‌خوبی مدیریت کنید.
۳. درمان دارویی
همانطور که گفتیم قرص برای درمان فیبرومیالژیا وجود ندارد ولی می‌توانید از دارو‌هایی جهت مدیریت آن استفاده کنید. برای اطمینان از سلامت اعضای بدن و تاثیر داروهای نیز می‌توانید از خدمات۱. چکاپ کامل در منزل بهره‌مند شوید.
۴. کنترل فعالیت‌های روزانه
در نهایت برای کنترل این بیماری در شرایط حاد، یک پرستار با‌تجربه در این حوزه می‌تواند به شما کمک کند. این در شرایطی است که امکان انجام کارهای روزانه خود را ندارید و به کمک فرد دیگر نیازمند هستید.
رژیم غذایی مناسب فیبرومیالژی چیست؟
به‌طور کلی، حفظ یک رژیم غذایی مشخص بخشی از درمان فیبرومیالژیا محسوب نمی‌شود اما می‌تواند به مدیریت علائم آن کمک کند. از همین رو، باید رژیم غذایی و عادات غذایی را در خطرناک ترین بیماری خود ایمنی تا فیبرومیالژی جدی بگیرید. به‌عنوان مثال رژیم غذایی گیاهی یا ضد‌‌التهابی به کاهش علائم بیماری یا کنترل آن کمک می‌کند. اگر می‌خواهید با رژیم غذایی آن را کنترل کنید، باید مواد غذایی زیر را مصرف کنید.
میوه و سبزیجات
خوردن انواع میوه و سبزیجات طیف وسیعی از مواد غذایی مورد نیاز بدن را تامین می‌کند. خصوصا کلم بروکلی و انواع توت‌ها مواد مغذی غنی برای بدن دارند.
غلامت کامل
غذاهای سبوس‌دار مثل گندم سیاه، جو، جو دو‌سر، کینوا، برنج قهوه‌ای، چاودار، گندم سرشار از ویتامین، پروتئین و فیبر هستند که برای کنترل فیبرومیالژی پیشنهاد می‌شوند.
گیاهان، ادویه‌ها و روغن
گیاهان و ادویه‌هایی مانند زردچوبه، برگ بو، دارچین که حاوی آنتی‌اکسیدان هستند و به کاهش التهاب کمک می‌کنند، در کنار روغن‌هایی مثل روغن زیتون به فرد مبتلا پیشنهاد می‌شود.
ویتامین D
ویتامین دی یکی از مهم‌ترین ویتامین‌هایی است که باید به بدن برسانید؛ زیرا طبق تحقیقات رابطه مستقیمی بین علائم فیبرومیالژیا و کمبود ویتامین D وجود دارد. برخی از منابع این ویتامین شامل موارد زیر می‌شوند.
- زرده تخم مرغ
- ماست کم‌چرب غنی با ویتامین D
- آب پرتقال غنی با ویتامین D
- اره ماهی و ماهی قزل‌آلا
- ماهی تن
- غلات سبوس‌دار غنی با ویتامین D
به یاد داشته باشید که علاوه‌بر مواد غذایی اشاره‌شده برای تغذیه، مواردی نیز وجود دارد که باید از آن‌ها پرهیز کنید. در جهت کاهش علائم فیبرومیالژیا از خوردن لبنیات، گوشت قرمز مواد افزودنی، گلوتن، چربی‌های اشباع شده، چربی‌های ترانس، نشاسته تصفیه‌شده و شکر تا حد امکان پرهیز کنید. وقتی برای مدتی از خوردن این مواد غذایی اجتناب کنید، متوجه تغییر وضعیت جسمانی و تاثیر آن بر بیماری خواهید شد.
پرسش‌های متداول درباره بیماری فیبرومیالژیا
فیبرومیالژی یکی از بیماری‌های مزمن است که برای کنترل آن باید اقدامات خاصی را انجام دهید. وقتی فرد یا اطرافیانش به آن مبتلا می‌شوند، سوالاتی در ذهنشان نقش می‌بندد که پاسخ به آن‌ها کمک زیادی در جهت کنترل بیماری می‌کند. در ادامه به پرسش‌های رایج درباره این بیماری می‌پردازیم.
علائم اصلی فیبرومیالژیا چیست؟
درد گسترده و مزمن، خستگی، مشکل تمرکز و حساسیت به نور یا صدا از رایج‌تریح علائم این بیماری است.
دلایل بروز بیماری فیبرومیالژی چیست؟
علت دقیق آن هنوز کشف نشده اما می‌توانیم به ژنتیک، استرس، عفونت و اختلال پردازش درد در مغز و نخاع اشاره کنیم.
آیا فیبرومیالژی به بدن آسیب می‌زند؟
به‌طور کلی این بیماری آسیبی به بدن نمی‌زند یا بافتی را تخریب نمی‌کند ولی کیفیت زندگی را به‌شدت کاهش می‌دهد.
درمان و کنترل با پزشک
حالا که با فیبرومیالژی آشنا شده‌اید، باید اشاره کنیم که علائم جدیدی مثل درد، خستگی یا تغییرات در سلامت روان به‌معنای نیاز شما به پزشک است. پس از مراجعه به پزشک باید مواردی مثل ابتلا به سایر بیماری‌ها، نوع آزمایشات لازم، درمان مناسب، زمان تمدید داروها، نیاز به متخصص روان و امکان ابتلای سایر اعضای خانواده مورد بررسی قرار گیرد. همراه طب مجموعه‌ای افراد متخصص را برای ویزیت، آزمایش یا حجامت در منزل به شما معرفی می‌کند تا راحت‌تر بتوانید بیماری را مدیریت کنید.