با اینکه تعداد نرمال دفع مدفوع به‌صورت روزانه در هر فردی متفاوت است اما بهترین معیار سنجش آن، مقایسه وضعیت سابق و فعلی بدن خود فرد است نه آمار گزارشات. اگر نسبت به سابق، کمتر برای اجابت مزاج به توالت می‌روید یا دفع باد از روده‌هایتان افزایش یافته، بهتر است از هم‌اکنون نشانه تنبلی روده جدی بگیرید تا در آینده به روش‌های درمانی همچون تنقیه نیاز پیدا نکنید. در ادامه مقاله، درباره ماهیت این بیماری، علائم، درمان، بهترین دارو برای تنبلی روده و سایر جزئیات مربوط به آن صحبت می‌کنیم.
تنبلی روده چیست؟
همانگونه از نامش مشخص است، این اختلال گوارشی به‌معنای نامنظم‌بودن حرکات روده بوده که موجب دفع دردناک، خشک و سخت مدفوع از بدن انسان می‌شود.
علائم تنبلی روده
همانطور که می‌توانید حدس بزنید، تنبلی روده با اصلی‌ترین علامت آن یعنی یبوست نمایان می‌شود. در‌صورتی‌که اجابت مزاج کمتر از 3 بار در هفته اتفاق افتاده باشد، می‌توان ابتلا به این بیماری را تشخیص داد. علامت مهم این مشکل، مدفوع سفت با حرکات دردناک روده است. از دیگر فاکتورهای قابل بررسی در این مشکل می‌توانیم به نفخ شکم، درد، حالت تهوع و ناتوانی در کنترل حرکات روده اشاره کنیم. بیمار در ادامه این علائم با مشکلاتی مثل اشتهای کم، مدفوع خونی و اسهال مواجه می‌شود.
علت تنبلی روده یا ایجاد یبوست
تنبلی روده، اختلالی است که به‌راحتی تشخیص داده نمی‌شود ولی مردم از این اصطلاح برای اشاره به هضم کند استفاده می‌کنند. این مشکل به دلایل مختلفی بروز پیدا می‌کند که شامل موارد زیر هستند.
- مصرف ملین در طولانی مدت
- برخی داروها
- فیبر بیش از حد
- انسداد فیزیکی
- آسیب عصبی
- بیماری تیروئید
- عادات ناسالم روده مانند تاخیر در اجابت مزاج
- هموروئید
- آسیب به عضلات مقعد
- اختلال عملکرد کف لگن
- اختلالات رشدی
عوارض جانبی دارو
ممکن است بعد از مصرف برخی از داروها دچار تنبلی روده یا یبوست شوید. داروهایی که موجب بروز این مشکل می‌شوند، شامل موارد زیر هستند.
- داروهای ضد‌افسردگی مثل مهارکننده‌های بازجذب سروتونین و نوراپی‌نفرین
- کدئین و هیدروکدون
- متوکلوپرامید و دیمن‌هیدرینات
سبک زندگی نامناسب
داشتن اضطراب و استرس، کم‌آبی به‌ویژه در تابستان، داشتن تحرک زیاد، نخوردن فیبر کافی از علل تشدید یبوست و تنبلی روده به حساب می‌آیند.
ابتلا به یک بیماری گوارشی
برخی مواقع، بروز تنبلی روده یا یبوست، خود نشانه‌ای از ابتلا به یک بیماری دیگر است. برخی شرایط پزشکی مثل بیماری کرون، کم‌کاری تیروئید، دیورتیکولیت، سندروم روده تحریک‌پذیر باعث تنبلی روده می‌شوند.
- دیورتیکولیت: به التهاب کیسه‌های کوچک موجود در دیواره روده به‌خصوص روده بزرگ گفته می‌شود که علامت بازر آن، شروع ناگهانی درد در ناحیه پایینی شکم است. درمان سریع تنبلی روده ناشی از آن با تنقیه امکان‌پذیر است.
- سندروم روده تحریک‌پذیر: درد شکمی، نفخ، گاز و یبوست یا اسهال از علائم و نشانه‌های تشخیصی برای این اختلال گوارشی هستند. انجام تنقیه در منزل برای درمان تنبلی روده توصیه می‌شود.
مبتلا شدن به اختلالات عصبی
افرادی که به بیماری‌هایی با عنوان اختلال عصبی مثل پارکینسون و دیستروفی عضلانی مبتلا شده‌اند، علائمی مثل یبوست را تجربه خواهند کرد.
- دیستروفی عضلانی: در این بیماری ژنتیکی، عضلات دچار ضعف شده و به مرور زمان تحلیل می‌روند. برای درمان انواع مشکلات و دردهای اسکلتی-عضلانی از خدمات فیزیوتراپی در منزل استفاده کنید.
- بیماری پارکینسون: این اختلال عصبی یا نشانه‌هایی مثل لرزش، سفتی عضلات و کندی حرکات شناخته می‌شود. بیماران پارکینسون می‌توانند برای درمان سریع تنبلی روده، درخواست انجام تنقیه در منزل را بدهند.
عوارض بعد از جراحی
افرادی که به‌تازگی در ناحیه شکم و لگن جراحی داشته‌اند، مانند سزارین در زنان باردار، جراحی فیبروم، جراحی آپاندیس، جراحی کیسه صفرا، جراحی سرطان روده بزرگ، شکستگی لگن و.. احتمال ابتلا به تنبلی روده یا یبوست وجود دارد. استفاده از روش‌های درمانی مثل انما یا تنقیه در منزل، برای درمان تنبلی روده در این بیماران می‌تواند با صلاح‌دید پزشک انجام شود.
درمان سریع تنبلی روده در رابطه با سبک زندگی
اگر به دنبال بهترین دارو برای تنبلی روده هستید، در ابتدای امر باید با تغییراتی در سبک زندگی آن را کنترل کنید. در این راستا رعایت نکات زیر می‌تواند به درمان تنبلی روده یا یبوست در دراز‌مدت کمک کند.
1. فیبر بیشتری بخورید
فیبرها با خاصیت جذب آب از خشک‌شدن مدفوع جلوگیری می‌کنند. میوه‌ها، سبزیجات، غلات و آجیل‌ها دارای فیبر فراوان هستند. از همین رو باید آن‌ها را در برنامه غذایی خود داشته باشید.
2. بدن خود را هیدراته نگه دارید
مصرف روزانه 8 تا 10 لیوان آب به نرم‌شدن مدفوع و جذب فیبر غذا کمک می‌کند. تا می‌توانید از مصرف نان خالی و خشک، بیسکویت، خرمای خشک، نخودچی، نخود و... که آب روده‌ها کم می‌کنند، اجتناب کنید.
3. ورزش را در برنامه خود داشته باشید
تحرک و ورزش منظم به‌ویژه در قسمت شکم باعث بهبود حرکات روده خواهد شد. البته بیمارانی که جراحی داشته‌اند، باید شروع ورزش را با پزشک هماهنگ کنند.
4. استرس و اضطراب را کم کنید
داشتن تنفس عمیق، شمردن تا 10 بعد از عصبانیت، دعا، راز‌و‌نیاز، مدیتیشن، یوگا، قرآن‌خواندن و… از راهکارهایی هستند که استرس و اضطراب را در شما به شدت کاهش می‌دهند. با همراه طب از این به بعد، خدمات گرفتن نوار قلب در منزل را بی‌دغدغه دریافت کنید.
درمان سریع تنبلی روده با تغذیه
استفاده از داروها و مواد غذایی زیر با هدف دستیابی به درمان خانگی تنبلی روده توصیه می‌شوند. با این برنامه غذایی شامل مجموعه‌ای از خوراکی‌های مفید پس از ویزیت متخصص داخلی در منزل می‌توانید این مشکل را برطرف کنید.
درمان یبوست با مصرف آلو خشک
در طب سنتی از مصرف آلوی خشک به‌عنوان یک ملین طبیعی و نرم‌کننده روده‌ها یاد می‌شود. سعی کنید تا با مصرف روزانه 5 تا 10 عدد آلو خیس‌شده، حرکت روده‌های خود را منظم کنید.
درمان تنبلی روده با آب سیب
آب سیب به‌همراه خاصیت تقویت‌کنندگی بدن، می‌تواند به‌عنوان ملین طبیعی باعث نرم‌شدن مدفوع شود. مصرف روزانه 1 تا 2 لیوان آب سیب تازه، یکی از راه‌های درمان خانگی تنبلی روده است.
دمنوش نعناع برای درمان خانگی تنبلی روده
نعناع گیاهی با طبع گرم است که باعث تحرک روده‌ها می‌شود. استفاده از دمنوش آن، برای کسانی که دچار یبوست شده‌اند خوب است. بدین منظور می‌توانید روزانه 1 تا 2 فنجان از دمنوش نعناع را بنوشید.
درمان دارویی تنبلی روده
سه گروه از داروها برای درمان سریع تنبلی روده تجویز می‌شوند که شامل ملین‌ها، پکتین، سلولز، گندم سبوس‌دار و گلوکومانان از ملین‌های حجم‌دهنده هستند که در درمان دارویی تنبلی روده تجویز می‌شوند. برخی دیگر از ملین‌های اسمزی به نام پلی‌اتیلن‌گلیکول، سدیم‌سولفات و گلیکول نیز برای درمان یبوست استفاده می‌شوند. برای برطرف‌کردن سایر بیماری‌های مربوط به مغز، طبق نظر پزشک برای گرفتن نوار مغز در منزل اقدام کنید.
درمان تنبلی روده با پزشک متخصص
در نهایت این سندروم در نتیجه حرکت آهسته روده بزرگ اتفاق می‌افتد. دلیل بروز این مشکل به عوامل مستقیم و غیرمستقیم مختلفی برمی‌گردد. این سندروم پس از بررسی علائم و سوابق بیمار تشخیص داده می‌شود. نمونه‌برداری خون و مدفوع، تصویربرداری و معاینات فیزیکی به تشخیص و یافتن راه درمان کمک می‌کند. برای کنترل و درمان این بیماری یا خدماتی مثل وصل سوند ادرار در منزل می‌توانید از همراه طب کمک بگیرید.