مترونیدازول یکی از داروهای رایج و پرکاربرد در درمان عفونتهای باکتریایی و انگلی است. این دارو متعلق به دسته ای از داروها به نام نیتروایمیدازولها است و با مکانیسم خاصی باکتریها و انگلهای بیهوازی (باکتریهایی که برای رشد به اکسیژن نیاز ندارند) را از بین میبرد.
کاربردهای مترونیدازول
مترونیدازول از دسته آنتی بیوتیک هاست و معمولا برای درمان عفونت های باکتریایی یا انگلی به کار گرفته میشود .
● عفونتهای باکتریایی:
عفونت لگن از جمله عفونت های باکتریایی است که در زنان شایع است و پزشکان و متخصص عفونی در منزل همراه طب معمولا برای درمان این نوع عفونت، مترونیدازول را تجویز می کنند. این دارو برای درمان برخی از عفونتهای دندان که ناشی از باکتریهای بیهوازی هستند، نیز کاربرد دارد.همچنین از مترونیدازول به صورت موضعی برای درمان عفونتهای پوستی باکتریایی استفاده میشود و نقش آن در درمان عفونتهای دستگاه گوارش نیز شناخته شده است.عفونت های دستگاه گوارش غالبا ناشی از باکتریهای بیهوازی مانند هلیکوباکتر پیلوری بوده که عامل اصلی بروز زخم معده هستند.
● عفونتهای انگلی:
پزشکان معمولا مترونیدازول را به جهت درمان ژیاردیازیس، که نوعی عفونت رودهای ناشی از انگل ژیاردیا لامبلیا،است، تجویز میکنند. همچنین مترونیدازول برای درمان تریکومونیازیس که یک عفونت آمیزشی است، استفاده میشود.عفونت رودهای ناشی از انگل آمیبا،آمیبیازیس نام دارد که راه درمان آن استفاده از مترونیدازول است.
مکانیسم اثر مترونیدازول
مترونیدازول با نفوذ به سلولهای باکتریایی و انگلی،به DNA آنها آسیب میرساند و از تکثیرشان جلوگیری میکند. در نتیجه، باکتریها و انگلها را از بین می برد.
عوارض جانبی مترونیدازول
مانند هر داروی دیگری،امکان دارد مترونیدازول نیز عوارضی داشته باشد. برخی از شایعترین عوارض جانبی این دارو تهوع و استفراغ، اسهال،کاهش اشتها، طعم فلزی در دهان،سردرد،سرگیجه،خشکی دهان و واکنشهای پوستی می باشد. در صورت مشاهده این علائم، مصرف دارو را قطع کرده و با پزشک متخصص یا متخصص داخلی در منزل مشورت نمایید.
موارد احتیاط مصرف مترونیدازول
مترونیدازول در دوران بارداری و شیردهی باید با اجازه پزشک مصرف شود. همچنین افراد مبتلا به بیماریهای کبدی باید با احتیاط از این دارو استفاده کنند.باید توجه داشت که مصرف همزمان مترونیدازول با الکل میتواند عوارض جانبی جدی ایجاد کند. مترونیدازول ممکن است با برخی داروهای دیگر تداخل داشته باشد، بنابراین قبل از مصرف این دارو، لیست داروهایی که مصرف میکنید را به پزشک اطلاع دهید. مترونیدازول یک داروی تجویزی است و باید طبق دستور پزشک مصرف شود و در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی، به پزشک خود مراجعه کنید یا با ویزیت در منزل مشورت کنید .
تفاوت مترونیدازول و متروماکس
مترونیدازول و متروماکس آنتی بیوتیک هایی هستند که برای درمان عفونتها، به خصوص عفونتهای واژینال، استفاده میشوند. اما بین این دو دارو تفاوتهای مهمی وجود دارد که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم:
مترونیدازول یک آنتیبیوتیک است که برای درمان طیف گستردهای از عفونتهای باکتریایی و انگلی استفاده میشود و به صورت قرص، کپسول، ژل و شیاف موجود است و برای درمان عفونتهای واژینال باکتریایی مانند باکتریوز واژینال، عفونتهای رودهای مانند ژیاردیازیس و آمیبیازیس،عفونتهای پوستی و عفونتهای دندان استفاده می شوند و با آسیب رساندن به DNA باکتریها و انگلها، آنها را از بین میبرد.
متروماکس،یک ژل واژینال حاوی مترونیدازول است.به طور خاص برای درمان عفونتهای واژینال باکتریایی مانند باکتریوز واژینال استفاده میشود و معمولا برای درمان برخی از عفونتهای واژینال قارچی نیز تجویز می شود. مترونیدازول، با آسیب رساندن به DNA باکتریها، آنها را از بین میبرد.
تفاوتهای اصلی این دو دارو در شکل دارویی و موارد مصرف و غلظت آنهاست. مترونیدازول در اشکال مختلفی مانند قرص، کپسول و ژل وجود دارد، در حالی که متروماکس فقط به صورت ژل واژینال موجود است.هر دو دارو برای درمان عفونتهای واژینال استفاده میشوند، اما مترونیدازول کاربردهای وسیع تری دارد و برای درمان انواع عفونتها تجویز میشود.متروماکس حاوی غلظت مشخصی از مترونیدازول است و صرفا برای درمان عفونتهای واژینال طراحی شده است.در واقع، متروماکس فرمولاسیون خاصی از مترونیدازول است که به صورت ژل واژینال برای درمان عفونتهای واژینال طراحی شده است. اگرچه هر دو دارو حاوی ماده موثر یکسانی هستند، اما به دلیل تفاوت در شکل دارویی و غلظت، کاربردهای متفاوتی دارند.
طریقه و میزان مصرف مترونیدازول
همانطور که گفته شد، مترونیدازول دارویی است که برای درمان انواع عفونتهای باکتریایی و انگلی تجویز میشود و پزشک نحوه مصرف و میزان دوز این دارو را بسته به به نوع عفونت، شدت آن و شرایط بیمار تجویز می کند. این دارو به صورت قرص، کپسول، ژل واژینال یا شیاف مصرف میشود. مهم است که بیمار در ارتباط با مصرف مترونیدازول دستورالعمل پزشک را دقیقاً رعایت کند و حتی اگر علائم بیماری او زودتر بهبود یافت،هرگز دوز دارو را خودسرانه تغییر ندهد و دوره درمان را کامل نماید، همچنین افراد بیمار باید برای کاهش عوارض گوارشی مانند تهوع، این دارو را با غذا یا بعد از غذا مصرف کنند و در صورت استفاده از ژل واژینال، دستورالعمل همراه دارو را به دقت مطالعه کنند.نکته قابل توجه این است که در طول درمان از مصرف الکل خودداری شود.همچنین در صورت بروز عوارض جانبی، به پزشک خود مراجعه کرده و مراتب را با او اطلاع دهند.
طعم فلزی مترونیدازول در دهان
یکی از عوارض جانبی مترونیدازول، احساس طعم فلزی در دهان است که البته این عارضه موقتی بوده و پس از پایان دوره درمان، برطرف میشود. علاوه بر طعم فلزی، عوارض دیگری مانند تهوع، استفراغ، سردرد و کاهش اشتها نیز ممکن است در برخی افراد مشاهده شود. اگر این عوارض شدید یا طولانیمدت بود، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
مترونیدازول در بارداری و شیردهی
مصرف مترونیدازول در دوران بارداری و شیردهی باید با احتیاط فراوان و تحت نظر پزشک انجام شود. اگر شما در دوران بارداری به عفونتی مبتلا شوید که برای درمان آن به مترونیدازول نیاز باشد، پزشک مزایا و معایب مصرف این دارو را با دقت بررسی خواهد کرد. در صورتی که مزایای درمان با مترونیدازول برای مادر بیشتر از خطرات احتمالی برای جنین باشد، این دارو تجویز می شود..در دوران شیردهی مقدار کمی از مترونیدازول از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می شود. با این حال، ممکن است عوارضی مانند تغییر طعم شیر مادر و اختلال در فلور باکتریایی روده نوزاد را به دنبال داشته باشد.اگر شما در دوران شیردهی به درمان با مترونیدازول نیاز داشته باشید، پزشک معمولا توصیه میکند که برای مدت کوتاهی شیردهی را قطع کنید یا اینکه نوزاد خود را با شیر خشک تغذیه نمایید.
تصمیمگیری در مورد مصرف مترونیدازول در دوران بارداری و شیردهی باید به صورت کاملاً فردی و با مشورت پزشک انجام شود. پزشک شما با توجه به نوع عفونت، شدت آن و شرایط خاص شما، بهترین تصمیم را برای شما و نوزادتان خواهد گرفت.
عوامل دیگری که در تصمیمگیری پزشک مؤثر هستند عبارتند از نوع و شدت عفونت، اگر عفونت شما شدید باشد و درمان نشود، ممکن است برای مادر و جنین خطرناکتر از مصرف مترونیدازول باشد.یکی دیگر از عوامل،سن بارداری است. در مراحل مختلف بارداری، حساسیت جنین به داروها متفاوت است.
نگهداری صحیح داروی مترونیدازول
برای اینکه حفظ خواص دارویی مترونیدازول، رعایت نکات زیر در نگهداری این دارو بسیار مهم است:
● مترونیدازول باید در دمای اتاق (بین 15 تا 30 درجه سانتیگراد) و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود و از قرار دادن دارو در مکانهای گرم، مرطوب یا در معرض نور مستقیم خورشید خودداری گردد تا اثر آن حفظ شود.
● این دارو را همیشه در بستهبندی اصلی و دربسته نگهداری کنید تا از ورود رطوبت و آلودگی به دارو جلوگیری کند.
● داروی مترونیدازول را در جایی امن و دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.
● مترونیدازول را در یخچال نگهداری نکنید، زیرا یخزدگی میتواند باعث تغییر خواص دارویی آن شود.
● از مصرف دارویی که تاریخ انقضای آن گذشته است، خودداری کنید. داروهای تاریخ گذشته ممکن است اثربخشی خود را از دست داده باشند یا حاوی مواد مضر باشند.
تداخلات دارویی مترونیدازول
امکان دارد مترونیدازول با برخی داروهای دیگر تداخل داشته باشد و باعث کاهش اثر دارو، افزایش عوارض جانبی یا ایجاد عوارض جدید در فرد شود.
برخی از داروهایی که امکان دارد با مترونیدازول تداخل داشته باشند عبارتند از:
● وارفارین
مترونیدازول اثر ضد انعقادی وارفارین را افزایش می دهد و خطر خونریزی را بالا می برد.
● دیسولفیرام
مصرف همزمان مترونیدازول و دیسولفیرام باعث واکنشهای شدید مانند تهوع، استفراغ، تپش قلب و سردرد می شود.
● داروهای ضد تشنج
برخی داروهای ضد تشنج مانند فنیتوئین متابولیسم مترونیدازول را تحت تأثیر قرار می دهند.
● داروهای ضد انعقاد خوراکی دیگر
داروهای ضد انعقاد خوراکی نیز ممکن است با مترونیدازول تداخل داشته باشند.
● الکل
این امکان وجود دارد که مصرف الکل در حین درمان با مترونیدازول باعث واکنشهایی مانند تهوع، استفراغ، سردرد و افزایش ضربان قلب شود.
بنابراین، قبل از مصرف مترونیدازول، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید که از چه نوع داروهایی استفاده می کنید حتی اگر داروهای بدون نسخه، مکملهای غذایی و گیاهان دارویی باشند.
حال این سوال مطرح می شود که چگونه متوجه تداخل داروها با مترونیدازول شویم. باید دانست که علائمی مانند افزایش یا کاهش اثرگذاری داروها،بروز عوارض جانبی جدید،تغییر رنگ ادرار،ایجاد راش پوستی و زردی پوست یا چشمها از نشانه های تداخل این دارو با سایر داروهاست،
بنابراین اگر در حین مصرف مترونیدازول متوجه هرگونه عارضه غیرعادی شدید، حتماً با پزشک خود مطرح کنید ممکن است پزشک برای مداوای شما، داروی دیگری را جایگزین مترونیدازول کند.