پروژسترون

اگر چنانچه باردار هستید و یا قصد بارداری دارید، و یا از روش‌های جلوگیری از بارداری استفاده می‌کنید، حتما نام داروی پروژسترون را شنیده اید. پروژسترون هورمونی است که نقش مهمی در سلامت باروری زنان دارد.و ما در این مقاله قصد داریم تا شما را با این هورمون و نقش هایش آشنا کنیم. 

اهداف تزریق پروژسترون 

تزریق پروژسترون می تواند برای اهداف مختلفی تجویز شود، از جمله:

•     تنظیم قاعدگی

پروژسترون به تنظیم سیکل قاعدگی و کاهش خونریزی شدید  کمک می کند.

●    باروری

 از پروژسترون می توان برای کمک به زنانی که مشکل باروری دارند، مانند زنانی که سندرم تخمدان پلی کیستیک دارند، استفاده کرد.

●    جایگزینی هورمون

 از دیگر کاربردهای پروژسترون، جایگزینی هورمون هایی است که در دوران یائسگی به طور طبیعی کاهش می یابند. همچنین تزریق پروژسترون به کاهش علائم یائسگی مانند گرگرفتگی، تعریق شبانه و خشکی واژن کمک می کند.

●    جلوگیری از بارداری

از برخی  پروژسترون ها می توان به عنوان روش ضد بارداری استفاده کرد.

●    درمان برخی بیماری ها

از پروژسترون بعضا برای درمان برخی بیماری ها مانند اندومتریوز و سرطان تخمدان استفاده می شود.

●     لقاح مصنوعی (IVF)

 پروژسترون برای آماده سازی رحم جهت کاشت جنین در طول IVF کاربرد دارد.
از پروژسترون برای سایر مصارف، مانند پیشگیری از پوکی استخوان و درمان کم خونی داسی شکل نیز استفاده می شود.

اشکال دارویی پروژسترون

داروی پروژسترون به شکل های گوناگونی در بازار موجود است. طبق دستور پزشک آن را می توان به صورت خوراکی، واژینال، موضعی یا داخل رحمی مصرف کرد. همچنین به صورت تزریق نیز موجود است. توجه کنید که نوع و دوز پروژسترون تجویز شده توسط پزشک بر اساس شرایط خاص شما تعیین می شود.

●    پروژسترون خوراکی ، رایج ترین شکل پروژسترون، به صورت قرص یا کپسول است و برای درمان بی نظمی قاعدگی ، نارسایی تخمدان استفاده می شود.

●    پروژسترون واژینال به صورت شیاف، ژل و یا حلقه واژینال وجود دارد. برای جلوگیری از سقط جنین استفاده می شود. در نظم دهی قاعدگی و نارسایی تخمدان نیز کاربرد دارد.
●    پروژسترون موضعی به صورت کرم یا ژل روی پوست اعمال می شود. اغلب برای درمان قاعدگی نامنظم، نارسایی تخمدان یا PCOS تجویز می شود. پروژسترون موضعی همچنین می تواند برای کمک به درد سینه ناشی از شیردهی نیز توصیه شود.
●    پروژسترون داخل رحمی به صورت دستگاه IUD داخل رحم قرار می گیرد و به جهت آزادسازی تدریجی پروژسترون در طول زمان استفاده می شود. این روش برای جلوگیری از بارداری موثر است.
●    آمپول پروژسترون ، آمپول پروژسترون حاوی هورمون پروژسترون است که به طور طبیعی در بدن زنان تولید می شود. تزریق پروژسترون معمولاً برای درمان نارسایی تخمدان یا PCOS استفاده می شود و برای جلوگیری از سقط جنین نیز کاربرد دارد.
باید توجه داشت که نوع و دوز پروژسترون تجویز شده توسط پزشک و بر اساس شرایط خاص شما تعیین می شود.

نحوه تزریق آمپول پروژسترون

آمپول پروژسترون معمولاً به دو صورت عضلانی یا زیر جلدی تزریق می شود. تزریق این آمپول باید توسط فردی که آموزش دیده است انجام شود.

نحوه استفاده از شیاف پروژسترون

پیش از استفاده از شیاف پروژسترون، دست های خود را با آب و صابون بشویید.ابتداشیاف را از بسته بندی خارج نمایید.به آرامی دراز بکشید و زانوهای خود را خم کنید.شیاف را با انگشت اشاره خود داخل واژن قرار دهید.چند دقیقه دراز بکشید تا شیاف ذوب شود.می توانید از پد بهداشتی و یا نوار بهداشتی برای جذب هرگونه نشت استفاده کنید.اگر در قرار دادن شیاف مشکل دارید، می توانید از اپلیکاتور هم استفاده کنید. در مورد نحوه نگهداری شیاف دقت کنید و  شیاف را در یخچال نگذارید و همچنین آن را بیش از حد گرم نکنید.شیاف را در حمام یا زیر دوش استفاده نکنید و دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری کنید.

عوارض جانبی آمپول پروژسترون

تزریق آمپول پروژسترون می تواند عوارضی به همراه داشته باشد که در افراد مختلف به شکل های گوناگون بروز می کند. برخی افراد هم هیچ عارضه جانبی را تجربه نمی کنند. درد، قرمزی یا تورم در محل تزریق شایع ترین عوارض جانبی تزریق این آمپول است. سردرد، حالت تهوع، نفخ، درد سینه، تغییرات خلقی و خونریزی غیرطبیعی واژن نیز ممکن است در برخی افراد  رخ دهد.در موارد نادر، عوارض جانبی جدی تری ، برای بعضی افراد پیش می آید. به طور مثال پروژسترون می تواند خطر ابتلا به لخته شدن خون به خصوص در افرادی که سابقه لخته شدن خون یا عوامل خطر مانند چاقی یا سیگار کشیدن دارند را افزایش دهد.همچنین پروژسترون ممکن است خطر سکته مغزی،حمله قلبی را افزایش می دهد. واکنش های آلرژیک به پروژسترون، از جمله بثورات، خارش، تورم صورت و مشکل در تنفس، نیز از عوارض دیگر تزریق پروژسترون است.

موارد منع مصرف آمپول پروژسترون

با توجه به موارد مصرف آمپول پروژسترون، باید بگوییم که تزریق آن برای همه افراد مناسب نیست. چنانچه هر یک از شرایط زیر را دارید، نباید از این دارو استفاده کنید:
●    حساسیت به پروژسترون 
●    خونریزی غیرطبیعی از واژن 
●    سرطان پستان و یا سرطان های حساس به هورمون
●    نارسایی فوق کلیه
●    سابقه لخته شدن خون
●    بیماری کبدی
بهتر است که قبل از مصرف آمپول پروژسترون با پزشک درباره شرایط و سابقه بیماری های خود مشورت نمایید.

پروژسترون در بارداری

 هورمون پروژسترون نقش حیاتی در دوران بارداری ایفا می کند. به این شکل که در اوایل بارداری، تا حدود هفته هفتم تا نهم، که جفت وظیفه تولید پروژسترون را بر عهده می گیرد، منشاء تولید آن کورپوس لوتئوم است. با شروع بارداری و تولید hCG، این پیغام به کورپوس لوتئوم فرستاده می شود تا ضمن اینکه تولید آن ادامه یابد، سطح تولید پروژسترون توسط کورپوس لوتئوم نیز بیشتر شود.

عملکردهای پروژسترون در بارداری

پروژسترون در طول مدت بارداری وظایف مختلف و عملکرد ویژه ای دارد. پروژسترون رحم را برای لانه گزینی جنین آماده می کند. این کار با ضخیم شدن پوشش داخلی رحم  که به آن آندومتر میگویند و افزایش جریان خون به رحم، انجام می شود.همچنین پروژسترون از انقباضات زودرس رحم جلوگیری می‌کند.این انقباضات می تواند منجر به سقط جنین شود. پروژسترون هورمونی است که از رشد و تکامل جنین حمایت می کند.وجود این هورمون به همراه استروژن، سینه ها را برای تولید شیر آماده می سازد.

سطوح پروژسترون در بارداری

سطح پروژسترون در طول دوره بارداری پیوسته افزایش می یابد. در سه ماهه اول، سطح پروژسترون به سرعت افزایش یافته و سپس به سطح ثابتی می رسد. در سه ماهه سوم، سطح این هورمون دوباره افزایش می یابد تا برای زایمان آماده شود.

خطرات کمبود پروژسترون در بارداری

مادران باردار باید این نکته را در نظر بگیرند که کمبود پروژسترون در بارداری مشکلاتی را بوجود می آورد که ممکن است منجر به سقط جنین و یا زایمان زودرس شود.اگر در دوران بارداری هستید و علائمی مانند خونریزی واژینال، درد کمر و شکم را تجربه می کنید، فوراً به پزشک مراجعه کنید و یا از خدمات ویزیت پزشک در منزل استفاده نمایید تا سریعتر به نتیجه برسید.

عوارض کمبود پروژسترون در خانم ها 

کمبود پروژسترون می‌تواند باعث طیف وسیعی از عوارض در خانم‌ها شود، از جمله:

مشکلات قاعدگی

نامنظمی دوره‌ پریود، دوره‌های خیلی کوتاه یا خیلی بلند، خونریزی شدید یا خیلی کم، یا لکه‌بینی بین دوره‌ها از عوارض کمبود پروژسترون می باشد.نشانه های سندرم پیش از قاعدگی، نوسانات خلقی، تحریک‌پذیری، نفخ، و درد سینه است که به دلیل کمبود پروژسترون است.درد لگن یا کمر در طول دوره قاعدگی نیز می‌تواند نشانه کمبود پروژسترون باشد.

مشکلات باروری

وجود پروژسترون برای حفظ بارداری سالم ضروری است. سطوح پایین پروژسترون می‌تواند باعث مشکلاتی در باردار شدن یا افزایش خطر سقط جنین شود.لکه‌بینی یا خونریزی غیرطبیعی در دوران بارداری نیز می تواند نشانه‌ای از سقط جنین باشد.
همانطور که گفته شد پروژسترون نقش مهمی در تنظیم خلق و خو دارد و سطوح پایین این هورمون ضمن اینکه می‌تواند منجر به تحریک‌پذیری، اضطراب، و افسردگی شود، باعث کاهش میل جنسی نیز می شود.پروژسترون همچنین به حفظ رطوبت و انعطاف‌پذیری واژن کمک می‌کند در نتیجه  پایین بودن سطح این هورمون میتواند منجر به خشکی واژن و دردناک شدن رابطه جنسی شود.یکی دیگر از مضرات کمبود پروژسترون این است که باعث سردرد و میگرن نیز می شود.
یکی از دلایل نازک شدن مو و ریزش آن در خانم ها می‌تواند کاهش این هورمون باشد. همچنین افزایش وزن و تجمع چربی به خصوص در ناحیه شکم ،خستگی و کمبود انرژی، اختلالات خواب، نیز از نشانه های کمبود پروژسترون می باشد. 
اگر مایلید تا از ویزیت متخصص زنان در منزل بهره بگیرید، پزشک حتما طی آزمایش هایی که برای شما تجویز میکند، سطح هورمون پروژسترون را می سنجد. پزشک می‌تواند برای شما تست پاپ اسمیر در منزل انجام دهد .

تشخیص کمبود پروژسترون

پزشکان معمولا با بررسی سابقه پزشکی شما، معاینه فیزیکی و آزمایش خون، کمبود هورمون پروژسترون در بدن شما را تشخیص می دهد و درمان مناسب را آغاز می‌کند.

درمان کمبود پروژسترون

باید گفت که درمان کمبود پروژسترون به علت کمبود آن بستگی دارد.به این معنی که در برخی از موارد، ممکن است نیازی به درمان نباشد با این حال، در بیشتر موارد، درمان با هورمون درمانی با پروژسترون یا ترکیبی از استروژن و پروژسترون انجام می‌شود.
به راحتی و با استفاده از موسسه های خدمات  درمانی که ‌کار اعزام تیم پزشکی را به منزل شما انجام می دهند، می‌توانید از خدمات ویزیت متخصص قلب در منزل بهره ببرید و برای شما کار اکو قلب در منزل انجام می شود و یا حتی اگر نیاز به تصویر برداری از اعضای بدن شما باشد، رادیولوژی در منزل شما نیز قابل انجام است.