بیماری بری بری یا سندروم ورنیک کورساکوف یک اختلال مغزی است که در اثر کمبود ویتامین B1 (تیامین) اتفاق میافتد. تیامین به بدن کمک میکند تا از قند خون، انرژی تولید کند. در ادامه با همراه طب بیشتر درباره بیماری بری بری صحبت می کنیم.
بیماری بری بری چیست؟
بری بری یعنی کمبود ویتامین که بیشتر بهعنوان کمبود ویتامین B1 شناخته میشود. بدن شما برای تجزیه و هضم غذاهایی که میخورید، برای حفظ متابولیسم و کمک به ماهیچهها و سیستم عصبی شما برای انجام کارها بهطور دائم و موثر به تیامین نیاز دارد. تیامین ماده مغذی اساسی بدن است که افراد آن را از طریق رژیم غذایی به دست می آورند. بیماری بری بری میتواند بر سیستم قلبی عروقی یا سیستم عصبی مرکزی تاثیر بگذارد. بیماری بریبری یا سندروم ورنیک کورساف در کشورهای غربی بسیار کم است، جایی که اکثر مردم بهاندازه کافی تیامین در رژیم غذایی خود دریافت میکنند، اما این وضعیت در سایر نقاط جهان نسبتاً رایج و رو به افزایش است.
انواع بیماری بری بری
هریک از بیماریهای جسمانی میتوانند برای اعضای مختلف بدن از جمله عضوهای حیاتی، تاثیر منفی بگذارند و عملکرد آنها را دچار اختلال کنند. بیماری بری بری هم انواع مختلفی دارد که هرکدام بر عملکرد عضو خاصی از بدن اثر میگذارند. در ادامه انواع آنها و تاثیرشان روی بدن را مورد بررسی قرار میدهیم.
بری بری مرطوب
این نوع بری بری بیشتر قلب را تحت تاثیر قرار میدهد و باعث گردش خون ضعیف و سستشدن دیوارههای مویرگها میشود. مورد دوم باعث ایجاد ورم و تجمع مایعات در بافتها میشود. در موارد شدید، این نوع بیماری باعث نارسایی قلبی میشود. لازم بذکر است که با مشورت پزشک، فصد خون در منزل برای درمان بیماریهای قلبی و خونی تجویز میشود.
بری بری خشک
بری بری خشک اعصاب محیطی را تحت تاثیر قرار میدهد و موجب فلجی یک یا چند عضو میشود.
علت بیماری بری بری
بیماری بری بری بر اثر کمبود تیامین یا ویتامین B1 ظاهر میشود. بدن انسان قادر به تولید این ویتامین نیست، بنابراین بیماری بری بری در افرادی بروز میکند که غذاهای حاوی تیامین را به دلایل مختلف، مثل فقر و قحطی، از رژیم غذایی خود حذف کرده یا میزان آنها را از مقدار مورد نیاز بدنشان کم کردهاند. بیماری بری بری میتواند همچنین در افرادی که از برنج سفید (که دارای میزان کمی تیامین است) استفاده میکنند دیده شود. برای درمان برخی از بیماریهای گوارشی، خدمات تنقیه در منزل توسط پزشک تجویز میشود.
افراد مبتلا به دیابت نوع 1 و نوع ۲ احتمالاً دچار کمبود تیامین هستند همچنین ممکن است همه افراد دیابتی، تیامین بیشتری دفع کند. با توجه به اینکه دیابت در افراد مسن شایعتر است، درصورت نیاز میتوانید از خدمات پرستار سالمند در منزل بهرهمند شوید.
علائم بری بری چیست؟
زمانی که مرض بری بری یا سندرم ورنیک کورساف شروع میشود، علائم و اختلالهایی در بدن انسان ایجاد میشود. باید با این علامتها آشنایی پیدا کنید تا در زمان ویزیت متخصص اطفال در منزل یا سایر پزشکان حوزه سلامتی گزارش دهید. شایعترین علائم بیماری بری بری شامل:
1. ضعیفشدن ماهیچهها و کمبود وزن: هنگامی که بدن بهاندازه کافی تیامین یا ویتامین B1 دریافت نمیکند، متابولیسم گلوکز تحت تأثیر قرار میگیرد و ممکن است در نتیجه آن ضعف عضلانی، خستگی، کاهش حافظه، کاهش وزن و کاهش اشتها را تجربه کنید.
2. از دست دادن اشتها: این ویتامین بر هیپوتالاموس مغز غدهای که پاسخ دهنده اشتها و گرسنگی است، تاثیر دارد. با کمبود تیامین، شما دچار کمبود اشتها و احساس سیری میشوید.
3. خستگی و مشکلات حافظه: تیامین از مواد غذایی ضروری برای تولید انرژی است. برای همین است که خستگی مداوم میتواند یکی از نشانههای کمبود تیامین باشد.
4. اختلال در رفلکسهای بدن: از دیگر علائم بیماری بری بری میتوان به تحت تأثیر قرار گرفتن عصبهای حرکتی اشاره کرد. کمبود این ویتامین، باعث آسیبدیدن دستگاه عصبی خواهد شد. یکی از نتایج این آسیب، اختلال واکنشهای غیرارادی معمول بدن است. اختلال کمبود این ویتامین بیشتر در زانو، مچ پا و عضلههای سهسر دیده میشود. طولانیشدن مدت زمان کمبود این ویتامین می تواند باعث از بین رفتن تناسب، میان قسمتهای مختلف بدن شود و میتواند فعالیتهایی چون راهرفتن را تحت تأثیر قرار دهد.
تشخیص بیماری بری بری
پزشکان بهمنظور اندازهگیری میزان تیامین موجود در خون و تشخیص بیماری بری بری آزمایش خون و ادرار را توصیه میکنند. همچنین آنها معاینه بدنی را جهت بررسی سایر علائم آسیب عصبی یا مشکلات قلبی انجام میدهند.
علائم آسیب عصبی میتواند شامل مشکل تعادل، راهرفتن و ایستادن، نداشتن هماهنگی و واکنشهای ضعیف باشد. همچنین پزشک برای تشخیص بیماری بری بری ضربان قلب و میزان تنفس فرد را بررسی کرده و بهدنبال متورمشدن اندام حرکتی هستند که این وضعیت ممکن است نشاندهنده مشکلات قلبی باشد.
کمکگرفتن از دکتر قلب یا ویزیت متخصص عفونی در منزل میتواند به بهبود سریعتر بیماری کمک کند. موارد دیگری نیز هست که برای تشخیص بیماری بری بری باید بررسی شود:
- دمای بدن
- بررسی ضربان قلب
- معاینه چشمها (برای پیشبینی حرکات غیرطبیعی چشم)
درمان بیماری بری بری
درمان بری بری یعنی افزایش سطح تیامین یا ویتامین B1 بدن است. متناسب با سطح سلامت فرد، پزشک ممکن است مصرف مکملهای خوراکی یا تزریق یا سرمتراپی ویتامین B1 را برای دریافت مقدار کافی تیامین توصیه کند. آنها همچنین ممکن است برای پشتیبانی از درمان تجویزشده، استفاده از مکملهای دیگر را نیز توصیه و تجویز کنند.
همچنین در طول دوره درمان پزشک برای بررسی میزان تیامین فرد تا زمانی که میزان ویتامین B1 به حالت عادی بازگردد، بهطور منظم و پرتکرار انجام آزمایش خون را توصیه و درخواست میکند. ممکن است از فرد خواسته شود که برای اطمینان از عدم ابتلا مجدد به بیماری بری بری، فرد مبتلا تغییراتی را در رژیم غذایی خود انجام دهد یا مصرف مکملهای تیامین را با دوز کمتر ادامه دهد.
پزشک همچنین باید درمان هرگونه عوارضی که در اثر مریضی بری بری ایجاد میشود را نیز در نظر بگیرد، مانند آسیبهای عصبی یا قلبی با درمان بری بری بهصورت زودرس، آسیبهای واردشده به قلب و سیستم عصبی ناشی از بیماری ممکن است برگشتپذیر باشد. اگر فرد به مدت طولانی دچار کمبود ویتامین B1 باشد، ممکن است بعضی از علائم حتی پس از درمان نیز باقی بمانند. پیشگیری از بیماری بری بری مصرف مقدار کافی تیامین در رژیم غذایی است. بهطور مداوم، فردی که رژیم غذایی سالم و متعادلی که از تمامی غذاها میخورد، نیازی به نگرانی در مورد کمبود تیامین نخواهد داشت.
حال که دانستید برای داشتن بدنی سالم و پیشگیری از هرگونه بیماری، نیاز به مصرف ویتامینها و مواد مغذی (قرص، تزریق آمپول و سرم تراپی حاوی ویتامین B1) گوناگونی دارد و باید از رژیم غذایی استفاده کنید که رژیم غذایی ویتامینها و مواد مغذی لازم بدن تامین شود.
چگونه از ابتلا به بیماری بری بری پیشگیری کنیم؟
برای جلوگیری از کمبود تیامین، به مصرف منظم آن نیاز دارید. شما میتوانید بهاندازه کافی نیاز بدن به تیامین را از طریق خوردن غذاها برطرف کنید. بهترین منابع غذایی حاوی تیامین عبارتاند از: غلات، برنج سفید، مغزها، ماهی قزل آلا، دانههای خوراکی و لوبیای سیاه.
تیامین در بسیاری از مولتیویتامینها نیز موجود است. مردان روزانه به ۱٫۲ میلی گرم و زنان به ۱٫۱ میلی گرم تیامین نیاز دارند. این میزان در زنان باردار به میزان به ۱٫۴ میلیگرم نیز می رسد. درمان سریع این قبیل بیماریها در زنان اهمیت زیادی دارد؛ از همین رو تشخیص مریضی بری بری یا تست پاپ اسمیر در منزل انجام میشود.
دلیل اهمیت تشخیص دقیق بیماری بری بری چیست؟
برای تشخیص مرض بری بری باید از افراد متخصص در این حوزه کمک بگیرید تا سریعا وارد فاز درمان شوید. برای اندازهگیری سطح تیامین بدن، مجموعهای از آزمایشات خون و ادرار از بیمار گرفته میشود. علاوهبر آن، پزشک یک سری معاینات عصبی برای بررسی عدم هماهنگی، مشکل در راهرفتن، افتادگی پلک یا رفلکسهای ضعیف را انجام میدهد. خبر خوب اینکه همراه طب با اعزام انواع پزشکان و متخصصان در منزل، امکان تشخیص و درمان سریع این قبیل بیماریها را فراهم کرده است.